TAKİYYE NEDİR ? NE DEĞİLDİR?

[zeydiyye]

Ynt: TAKİYYE NEDİR ? NE DEĞİLDİR?

V. TAKIYYE’NIN SÜRESI

Imâmiyye Si’asına göre takiyye’nin ne zamana kadar geçerli oldugu
kaynaklarda gayet net bir sekilde ifade edilmistir. Mesela, Imam Rıza’nın “Verâsı
olmayanın dini, takiyye’si olmayanın da imanının olmayacagını” söylemesi üzerine,
bunun ne zamana kadar böyle oldugu sorulmus, onun da, “bilinen vakte kadar, yani
Kâim’imizin ortaya çıkacagı vakte kadardır. Kâim’imizin ortaya çıkmasından önce
takiyye ile amel etmeyi terk eden bizden degildir”187 cevabını verdigi rivayet edilmistir.
Kuleynî, Ali b. Hüseyin’den su rivayeti nakleder: “Allâh’a yemin olsun ki,
Kâim ortaya çıkmadan önce, bizden ayrılan yani takiyye’yi terk eden kisi, daha
kanatları düzelmeden yuvadan uçan kus yavrusu gibidir. Çocuklar, onu eline alıp
oynarlar” diyerek takiyye’yi vaktinden önce terk edeni kus yavrusuna benzettigi rivayet
edilmistir.188
Nitekim, Ibn Bâbeveyh, takiyye’nin vâcip oldugunu belirttikten sonra onun
Kâim’in ortaya çıkacagı güne kadar kaldırılmasının caiz olmadıgını ve takiyye’yi daha önce terk edenlerin Allâh’ın dininden ve Imâmiyye mezhebinden çıkmıs, Allâh ve
Rasûlüne ve imamlara muhalefet etmis olacagını bildirmistir.189
Görüldügü üzere Si’î kaynaklara göre, takiyye dinî bir akidedir ve onu terk
eden namazı terk edenle aynı konumdadır. Vâciptir ve Kâim’in ortaya çıkacagı ana
kadar terk etmek caiz degildir. Yoksa onu terk eden Allâh’ın ve Imâmiyyenin dininden
çıkmıs olur. Bununla birlikte kendilerinin ve taraftarlarının canlarını korumak,
dünyalarına ve dinlerine bir zarar, bir kötülük gelmesini engellemek için takiyye’nin
sart oldugunu savundukları kaydedilirken, diger taraftan da Ali b. Ebî Tâlib’in, “iman,
sana zararı dokunacak bir yerde dogrulugu, fayda temin edecek olan yalana tercih
etmendir” seklindeki vecizesi yan yana durabilmektedir.
Bazı fakihlere göre, takiyye davetin basladıgı islamın ilk dönemlerinde
uygulanabilir bir ruhsattı, simdi ise takiyye ile amel etmek uygun düsmez. Fakat
agırlıklı görüs, ikrahın (zorlamanın) oldugu her zaman ve zeminde sartlarına göre
takiyyenin caiz oldugudur.190 Râzî Âl-i Imrân suresinin, “ancak onlardan sakınmanız
müstesnadır...” . ayetinin tefsirinde; takiyyenin kıyamete kadar
kullanılabilir bir ruhsat olmasının daha dogru bir görüs oldugunu belirtir. Çünkü insanın
gücünün yettigi kadar canına gelebilecek tehlikelerden kendini koruması
zorunluluktur.191 Bazı bilginler de bu konuya delil olarak, Hz. Peygamberin Ammar b.
Yâsir’e verdigi “Tekrar ederlerse sen de dedigini tekrar et.” 192seklindeki cevabını,
zorunluluk hali oldugu müddetçe takiyyenin kullanılabilir bir ruhsat olduguna delil
olarak ileri sürmüslerdir.

[zeydiyye]

Ynt: TAKİYYE NEDİR ? NE DEĞİLDİR?

VI.TAKIYYE UYGULAMALARI

Takiyye’yi her alana tesmil eden Imâmiyye mezhebinin konuyu hemen hemen
bütün akaid kitaplarına aldıkları görülmektedir.193 Dolayısıyla kaynaklarda bu konudaki örnekler oldukça fazla olmasına ragmen biz çalısmamızın hacmini dikkate alarak konu
ile ilgili birkaç örnekle iktifa edecegiz.
Üçüncü asrın tanınmıs Si’î alimlerinden Ebû Muhammed Hasan b. Musa en-
Nevbahtî (v. 317/929), Ömer b. Rebah’tan su rivayeti nakleder: “Ebû Ca’fer’e bir
mesele sordum, cevap verdi. Sonra bir baska sene yine aynı meseleyi sordum,
birinciden farklı bir cevap verdi. Ebû Ca’fer’e, “Cevabın bu mesele hakkında bir önceki
sene verdigin cevaba uymuyor.” dedigimde Ebû Ca’fer, “Olabilir, cevabımız takiyye
icabı verilmistir” dedi. Bu cevap, benim Ebû Ca’fer ve imâmeti hakkında
süphelenmeme sebep oldu. Daha sonra Ebû Ca’fer’in taraftarlarından olan Muhammed
b. Kays isimli kimseye rastladım. O’na Ebû Ca’fer’le aramızda geçenleri söyle anlattım:
“Ebû Ca’fer’e bir meseleyi sordum bana cevap verdi. Bir baska sene aynı seyi
sordugumda, daha önceki cevabının tersini söyledi. O’na niçin böyle cevap verdigini
sordugumda, takiyye icabı öyle yaptıgını söyledi. Allah biliyor ki, ben o meseleyi O’na,
verecegi fetva ile amel etmek için samimiyetle sormustum, baska bir amacım yoktu.
Üstelik ben bu haldeyken, bana karsı takiyye yapmasına bir sebep de yoktu.” Bunun
üzerine Muhammed b. Kays, “Belki yanında takiyye yapması gereken bir kimse vardı”
dediginde, “Hayır, onun yanında sorusu olan benden baska kimse yoktu; fakat o, her iki
cevabı da rasgele vermistir, geçen sene verdigi cevabı hatırlayamadıgı için aynı cevabı
veremedi” dedim.”194
Muhammed b. Yakub el-Kuleynî (v. 329/941) “el-Kâfî” isimli eserinde
Muhammed b. Müslim’den su nakilde bulunur: “Ebû Abdillâh’ın (besinci imam
Muhammed Bâkır’ın ogludur) yanına vardım. Yanında Ebû Hanîfe vardı. Ona, “canım
sana feda olsun, garip bir rüya gördüm” dedim. Bana, “Ey Müslim’in oglu, iste onu
bilen burada oturuyor” dedi ve eliyle Ebû Hanîfe’yi isaret etti. Bunun üzerine ben,
“rüyamda evime gitmistim, o sırada zevcem bana karsı gelerek üzerime bir ceviz attı,
dogrusu bu rüya beni çok sasırttı” dedim. Ebû Hanîfe, “Sen zevcenin miras
meselelerinde ona karsı çıkıyorsun ve bu konuda ihtilaf ediyorsunuz; siddetli bir
sıkıntıdan sonra insâallah istedigine kavusacaksın” dedi. Bunun üzerine Ebû Abdillâh,
“dogru söyledin ya Ebâ Hanîfe” dedi.
Ebû Hanîfe çıkıp gittikten sonra Ebû Abdillâh’a, “canım feda olsun sana, bu
Nâsıbî’nin tabirinden hoslanmadım” dedim. Ebû Abdillâh, “Üzülme, ne onların tabiri
bizim tabirimize, ne de bizim tabirimiz onların tabirlerine uyar; senin rüyanın tabiri
söyledigi gibi degildir” dedi. Ben, “Canım sana feda olsun, ona, hatalı oldugu halde,
‘dogru söyledin’ demen ve bunun üzerine yemin etmenin sebebi nedir?” diye sordum.
Ebû Abdillâh, “Evet, onun hatada isabet ettigine dair yemin ettim” dedi.”195
Yine aynı eserde bir âyetle ilgili olarak su rivayet dikkati çekmektedir. “Musa
b. Useym söyle der: “Ebû Abdillâh’ın yanında idim. Bir kimse ona, Allâh’ın kitabından
bir âyetle ilgili bir soru sordu, o da cevap verdi. Sonra bir baskası gelerek aynı âyet
hakkında sordu, ona birinciye verdigi cevabın tam tersini söyledi. Bu bana öyle
dokundu ki, kalbimin adeta bıçaklarla dograndıgını hissettim. Kendi kendime, bir vav
harfinde bile hata etmeyen Ebû Katâde’yi Sam’da bıraktım da böyle büyük hatalar
yapan bir kimsenin yanına geldim dedim. Ben böyle düsünürken bir baskası daha geldi
ve ona aynı ayeti sordu. Bu sefer her iki cevaptan farklı bir cevap verdi. O zaman
kalbim rahatladı ve bunun bir takiyye oldugunu anladım.”196
Görüldügü üzere Imâmiyye mezhebi’nde Takiyye uygulamaları yalnız ictihadî
alanlarla sınırlı olmayıp nasslarla sabit muhkem olan alanlarda da görülebilir. Mesela
Seleme b. Muhriz’den su rivayet nakledilir: “Ebû Abdillah’a bana vasiyet eden bir
ermani’nin öldügünü söyledim. “Ermani”nin ne oldugunu sordu. Onun daglarda
yasayan bir Nebati oldugunu, öldügünde terikesini bana vasiyet ettigini ve geride yalnız
bir kızı oldugunu söyledim. Bana, terikenin yarısını al, dedi. Bu haberi Zürare’ye
söyledigimde, o senden takiyye yapmıs, malın tamamı kıza aittir, dedi. Bunun üzerine
tekrar Ebû Abdillah’ın yanına gittim. O’na, “Allah sana hayırlar versin, dostlarımız,
senin bana karsı takiyye yaptıgını söylüyorlar”, dedim. O, hayır, Allah’a yemin olsun ki
sana karsı takiyye yapmadım fakat kefil olmandan korktum, bunu hiç kimse anladı mı,
dedi. Hayır, dedim. Ebû Abdillah bana, kıza malın kalanını da ver, dedi.”197
Daha önce de deginildigi gibi, takiyye prensibinin Si’a’daki imâmetle irtibatı
oldugu gibi, bedâ anlayısıyla da yakın iliskisi vardır. Onlar, bu iki kavram (imâmetbedâ)
sayesinde imamlarından hiçbirisinin asla yalan söylemediklerine inanırlar.198

[zeydiyye]

Ynt: TAKİYYE NEDİR ? NE DEĞİLDİR?

VII.TAKIYYE’YI KABUL EDENLERLERLE REDDEDENLERIN GÖRÜSLERININ MUKAYESESI

Takiyyeye elestirel bir açıdan bakan Ali Seriati, “Takiyye, benim ve atalarımın
dinidir” seklindeki Imam Ca’fer’e atfedilen rivayeti elestirir ve Takiyyenin bir din degil,
pratik bir taktik oldugunu söyler. Ayrıca Serîatî, konunun ironik hale gelisini su misalle
anlatır: “Takiyyeye inanmıs bir adam, o kadar “takiyye-zâde”dir ki, “Bayım, evinizin
adresi nedir?” diye soruldugunda rengi uçmus, son derece takiyye yapmıs, inancını
gizlemis, görüsünü söylememistir. Artık görüsünün ne oldugunu, ne gibi bir inanç
tasıdıgını bile hatırlamaz.”199
Mûsa el Mûsevî de konuyla ilgili söyle demektedir: “Takiyyeyi halis siî
anlayısında ifade edildigi gibi, siî kitaplarında belirtildigi, Imâmiyye mezhebinden bazı
alimlerin benimsedigi ve Büyük Kaybolus (Gaybet-i Kübra)’ dan baslayarak günümüze
kadar devam ettigi sekliyle düsünmem çok zor bir meseledir. Hiç süphe yok ki bu
takiyye Siîlerin diger islamî fırkalardan uzak kalmasına sebep olmus ve onlara aslında
berî oldukları, bir takım mesnetsiz kulplar takılmasına sebep olmustur. Siîlerin takiyye
ile tanınması ve her seyde hakikati gizlemekle suçlanmaları sebebiyle bu töhmet ve
mübalagalara karsı savunulmaları çok zorlasmıstır. Içimi yakan ve kalbimi dilhûn eden
husus da takiyyenin avamı da asarak mezhep liderlerinin kalbine yerlesmesidir. Iste
Siîleri bu liderlerin pençesinden kurtarmaya çagırmamız buradan kaynaklanmaktadır.
Dînî bir lider, takiyye adı altında halka karsı sözünde ve isinde aldatma yolunu
seçmisse, umum halkın salahı beklenebilir mi?200
Çagdas alimlerden Gölpınarlı takiyye’nin ne bir gizli teskilatı amaçlayan inanç,
ne de miskince bir boyun egis olmadıgını söyledikten sonra takiyye’nin dini, dindasları,
hatta furû’da ihtilaf olsa bile iman bakımından Tevhide, Nübüvvete ve Meâd’a inanan Müslümanların vahdetini korumak için, mü’minin zorda kalınca kullanacagı bir kalkan
oldugu görüsünü savunmustur.201
Bediüzzaman, Siilerin Hz. Ali'ye isnat ettikleri "takiyye" teorisini kesin sekilde
reddeder. Sii teorisyenlere göre Hz. Ali ilk üç halifenin hilafetleri zamanında onlar ile
çekismek istemedigi için onlara tabi imis gibi davranmıstır. Aslında onların hilafetlerini
mesru kabul etmemektedir. Ancak ilk üç halifeden çekindigi için hilafet hakkının
kendisine ait oldugunu ifade edememistir. Bediüzzaman, Hz. Ali'nin Islâm tarihinde
cesaret ve ilmiyle tanındıgını hatta "Esedullah" (Allah'ın aslanı) lakabını haklı olarak
tasıdıgını belirtir. Ayrıca ilk üç halife zamanında Hz. Ali'nin kendisine fıkhî konularda
danısılan seyhülislam konumunda oldugunu ifade eder. Bu yüzden Hz. Ali'nin takiyye
metoduyla ilk üç halife ile iyi geçiniyormus gibi görünmesi onun ne sahsiyetiyle
bagdasır ne de itikadıyla. Hatta Hz. Ali'ye takiyye isnat etmenin onun degerini
düsürmek ve onu su-i ahlak ile itham etmek manasına geldigini ifade eder. 202
Son yıllarda Sünnî iken Siîligi tercih eden Muhammed et-Ticânî es-Semâvî
takiyye konusunda olabildigince Sünni kaynaklardan deliller getirir ve bu konuda söyle
der;203 “Ehl-i Sünnet de kıyamete kadar takiyyeyi caiz görür, Gazali'nin deyimiyle, bazı
yerlerde yalan konusmak aslında farzdır veya Ebubekir Razi'nin itiraf ettigi gibi, ilim
ehli alimlerin çogunlugunun görüsü, zor durumda küfrü izhar etmenin caiz oldugudur.
Buhari'nin deyimiyle de zahirde yüzüne gülüp batında lanet etmek de ashabın sünnetine
muhalif degildir. Suyuti'nin deyimiyle de halktan korktugu zaman, Allah'ın emrine karsı
gelmeyi gerektiren sözler söylemek caizdir. O halde Ehl-i Sünnet'in kendilerinin itikat
edip, caiz ve hatta farz oldugunu kendi sihah ve müsnetlerinde naklettikleri bir inançtan
dolayı Sia'ya itiraz etmek hakları yoktur. Sia'nın bu husustaki inancına Ehl-i Sünnet de
inanıyor”.204
Görüslerini asagıdaki düsüncelerle pekistirmeye gayret eden Ticânî, sözlerine
söyle devam etmektedir; “Sia, yalnızca Emevi ve Abbasi hükümetlerinden gördükleri
zulüm ve baskılardan dolayı takiyye ile digerlerinden daha çok amel etmek zorunda kalmıstır. O dönemlerde birisinin zalim yöneticiler tarafından en kötü bir sekilde
öldürülmesi için onun Ehl-i Beyt'e olan sevgisinin bilinmesi yeterliydi. Bu nedenle de
onların, Ehl-i Beyt imamlarının emri üzerine takiyye ile amel etmeleri zorunlu idi”. 205
Ehl-i Sünnetin Emevî ve Abbasîler döneminde herhangi bir baskıya maruz
kalmadıgını ileri süren Ticânî, bu konuda da sunları dile getirmektedir; “Takiyye Ehl-i
Beyt imamlarının kendilerinden veya dostlarından tehlikeleri defedip, canlarını
korumak ve inançlarından dolayı Ammar b. Yasir'in karsılastıgı iskenceden daha feci
sekilde iskenceye tabi tutulan mü'minleri kurtarmak için kullandıkları bir silahtır. Ama
böyle bir sorun Ehl-i Sünnet için söz konusu degildi. Zira onlar genellikle bastaki
yöneticilerle tam bir uyum içerisinde bulunuyorlardı. Genel anlamıyla, Ehl-i Sünnet
mezhebine uydugu içim kimse zalim yöneticiler tarafından sorguya çekilmemis, tehdit,
iskence ve benzeri seylerden uzak kalmıstır. Buna binaen onların takiyyeyi inkar edip,
amel edenlere itirazda bulunmaları garipsenecek bir sey degildir. Dolayısıyla Beni
Ümeyye ve Beni Abbas hükümdarlarının da Sia'yı bu siperlerinden çıkarmak için onları
bu inanç yüzünden horlamaları tabii bir seydir.206
Ticânî, takiyyenin Ehl-i Sünnet'in iddia ettigi gibi bir çesit münafıklık
olmadıgını, aksine takiyyenin imanın kendisi oldugunu, zira münafıklıgın iman izhar
edip küfrü gizlemek oldugunu söylemektedir.207 Oysa takiyye, imanı gizleyip küfrü
veya inanmadıgı baska bir inancı dilde izhar etmektir. Bu ikisi arasında çok büyük bir
fark vardır.208 Münafıklık hakkında, Allah-u Teala buyurmustur ki:"Inananlarla
bulustular mı, inandık derler. Seytanları ile yalnız kaldılar mı, süphe yok ki, biz
sizinleyiz, biz ancak onlarla alay etmedeyiz, derler."209. Yani zahirde kendini imanlı
gösterip bâtında küfrü gizlemek nifaktır.210
Takiyye’nin, Sîa’da uygulanma biçimiyle yeni bir sey olmadıgı gibi akıl ve
dinle çelisen bir bidat de olmadıgı ileri sürülmüstür. Islam’dan önce de sonra da felsefe ve ahlak bilginlerinin uzun uzun takiyye hakkında söz söyledikleri, ancak takiyye adı ile
degil de “Vasıtanın gaye ile uyumu” gibi baslıklar adı altında konunun tartısıldıgı ifade
edilmektedir. Doguda batıda fıkıh bilginleri “mesrû bir amaca gayr-i mesrû bir vasıta ile
ulasılmasının dogru olup olmadıgını tartısmıslardır. Usulcüler de “muhtemel zararın
def’i için iki zarardan daha hafifinin islenebilecegi görüsünde ittifak etmislerdir. Bütün
bu tartısmalar isim olarak olmasa da içerik olarak Imamiyye’deki takiyye anlayısını
vurguladıgı, sadece üslup ve isimlendirmede farklılık oldugu savunulmustur. Ayrıca
takiyye’nin dogudan batıya bütün siyasilerinin vazgeçemedikleri bir politik yol oldugu
iddia edilmistir.211
Âyetullah Nâsır Mekârim Sirâzî de, “takiyye, yani insanın inancını gizlemesi
olayı, yobaz ve tutucu düsmanlar karsısında ırz, namus, can ve malın korunması için
gerekli ve geçerli bir durumdur. Inancın açıklanmasının hiçbir hayır ve fayda
saglamayacagı böyle yerlerde insanların hayatını tehlikeye düsürmenin anlamsız oldugu
ortadadır, gerekli anlar için Müslümanın canı korunmalıdır. Bu nedenledir ki Imam
Sadık hazretlerinin: ‘Takiyye, müminin savunma kalkanıdır.’ dedigini ileri
sürmektedir. 212
Yine O, görüslerine delil olarak sunları ifade etmektedir. Keza, Ammar-ı
Yasir'in (r.a) müsriklere karsı takiyyede bulunması ve Hz. Resulullah'ın (s.a.v.) onun bu
davranıslarını onaylaması, bütün Müslümanlarca bilinen ve takiyye’nin yeri ve sartlarını
gösteren en güzel örneklerden biridir.”213
Savaslarda orduların uyguladıgı kamuflaj taktikleri, savas sırlarının gizli
tutulması...vb. uygulamalar insan hayatında takiyye’nin bariz örnekleri olarak
gösterilmistir. Çünkü takiyye, açıklanmasının hiçbir fayda saglamayacagı gibi, zarar ve
tehlikeye de yol açabilecek bir gerçegin açıklanmamasından ibarettir. Sadece Sia’ya
mahsus degil, bütün dünya Müslümanları, hatta akl-ı selim sahibi herkes için apaçık
geçerli bir akıl ve mantık hükmü oldugu da iddia edilmistir. 214 Bu açık gerçege ragmen bazı kimselerin, bunu Sia’ya mahsus bir hüküm gibi
lanse etmesi, hatta hem Kur'an'da hem hadiste açıkça hükmü bulunan ve hem bizzat Hz.
Resulullah’ın (s.a.v.) hem sahabesi ve hem de akl-ı selim sahibi herkesçe uygulanan ve
uygulanması lazım gelen böylesine sarih bir hükmü ve ser'i taktigi adetâ "olumsuz bir
davranıs ve menfi bir tutum" gibi göstermeye çalısması, Sîa’ya karsı adalet ölçüleriyle
hareket etmemelerinden kaynaklandıgı ifade edilmistir.215
Takiyye’nin Kur’an-ı Kerim’de mevcut bir ilke olduguna ve dolayısı ile bunu
benimsemesinden dolayı Imâmiyye Sîa’sının elestirilemeyecegine iliskin itiraza söyle
cevap verilmistir: Kur’an’da ikrah ve icbar altında bulunan Müslümanların kafirlere
karsı takiyye uygulamasına cevaz verilmektedir. Halbuki Imâmiyye takiyye’yi sadece
kafirlere karsı degil, kendi mezhebinden olmayan bütün Müslümanlara karsı da
uygulamaktadır. Kabul edilmeyen ve Kur’an’a aykırı bulunan nokta burasıdır.216
Daha önceleri Siî iken açıka Sünnîligi benimsedigini söylememekle beraber,
Siîligin Sünnîlik ile uyusmadıgı temel noktalarda Siîligi tenkit ederek ismen olmasa da
anlayıs bakımından Sünnîlige intisap eden Mûsa el-Musevî’ye göre;217 usûl-i dîn’den
sayılmamasına ragmen Siî kaynaklarda müstakil olarak ele alınan takiyye, bedâ, rec’at
konuları da yozlasma dönemlerinin ürünüdür. 218 O’nun takiyye konusundaki görüsü
söyledir: Her ne kadar bazı Siî alimler takiyye’yi “kisinin malına ya da canına zarar
gelmesi halinde gerçek inancın gizlenmesidir” diyerek yumusatmaya çalısıyorlarsa da
tatbikatta takiyye bu anlamda uygulanmamıs, olur-olmaz yerde ve ölçüsüz biçimde
gerçegin gizlenmesi seklinde anlasılagelmistir. Bu anlayısın Sîa’ya sonradan
yerlestiginde süphe yoktur. Zira Imamların bu anlayıstan uzak oldukları asikardır. Hz.
Ali gibi bir kimsenin takiyyeye basvurdugu nasıl iddia edilebilir? Hz. Hasan takiyye’ye
basvuracak olsaydı Muaviye ile sulh yapar mıydı? Yezid’e karsı ayaklanan ve bu
hususta canını veren Hz. Hüseyin’in hayatında takiyye’nin yeri var mıdır? Medine’de binlerce ögrenci ile tedrisat yapan Muhammed Bâkır ve Ca’fer Sâdık’ın takiyye yaptıgı
iddia edilebilir mi?219 diye sormaktadır.
Sîa grupları ileri sürdükleri görüslerin dogrulugunu ispat etmek ve tesirini
artırmak için o görüsleri imamlarına nispet ettikleri iddia edilmistir. Basta Hz. Ali
olmak üzere bu degerli zevatın, iddia edilenin aksini söyleyip yaptıkları isbat edilince
de, Sîa uleması, takiyye prensibini ileri sürer ve imamların asıl kanaatlerinin kendi
söyledikleri gibi oldugunu, ancak tehlikeden korunmak (takiyye) için degisik kanaat
izhar ettiklerini iddia ederler. Böylece takiyye, mücbir bir sebep ve muteber bir kaide
olmaksızın, nassların ve metinlerin te’vili için bir vesile haline getirildigi
görülmektedir.220
Çagımız yazarlarından Prof. Dr. Ihsan Ilahi Zâhir “Sîa’nın Kur’an, Imamet ve
Takiyye Anlayısı” adıyla dilimize çevrilen eserinde221müstakil bir bölüm halinde ele
aldıgı takiyye’yi “Sîa ve Yalan” bölüm baslıgı ile sunmaktadır. Aynı bölümün bas
tarafında “Siîlik yalan mahsulü oldugundan, Siîler ‘yalan’ a takdis ve ta’zim süsü
verdiler ve ona kendi isminden baska bir isim takarak “takiyye” adını verdiler
222demektedir ki bu cümlesiyle bile Prof. Zahir’in tavrını kavramak mümkündür. Sîa
inancında takiyyen’nın din ve seriat demek oldugunu en muteber Siî kaynaklardan ve
en güvenilir imamlarından iktibaslarla ortaya koyan yazar, gerek Kur’an gerek
hadislerde bu anlayısa müsamaha etmeyen hükümlerin bulundugunu da yine misalleri
ile belgelemektedir. Kuleynî’den yaptıgı nakillerle Sîa imamlarından Ebû Abdillah’ın
aynı mecliste birbiri ardına gelen ve bir ayetin tefsirini soran üç ayrı kisiye birbirini
tutmaz üç ayrı cevap verdigini ve Siîlerin bunu takiyye yani din kabul ettiklerini
bildiren Zahir, “insaflı kisiler bu konuda ne derler? Bu nasıl bir takiyyedir? Bu tenakuz
ve tezatlara, onları hangi kötülük sevketmistir? Bununla hangi musibetten
kurtulmuslardır? Dinî ve dünyevî meselelerde, böyle bir itikada sahip olan kimseye
güvenilebilir mi? Böyle bir insan Kitap ve Sünnet’e inanır mı?223diye sormaktadır.

Iste bütün bu sebeplerden dolayı Siîlerle diyalog kurmanın da imkansız oldugunu belirten yazar “onların ne zaman takiyye ile amel edip ne zaman etmediklerini bilebilmek imkansızdır” demektedir.

[zeydiyye]

Ynt: TAKİYYE NEDİR ? NE DEĞİLDİR?

SONUÇ

Islâm’ın ilk dönemlerinde, müsriklerin özellikle kabile desteginden mahrum
Müslümanlara, kölelere ve fakirlere yeniden putperestlige dönmeleri için yaptıkları
iskenceler, tarihi kaynaklar içerisinde yerini almıs birer hakikat levhası olarak
durmaktadırlar. Islam davetinin Ilk dönemlerde Iskencelere maruz kalan
Müslümanlardan bazılarının iskence sonucu ölmesi, Ammar b. Yasir’in de müsriklerin
isteklerini görünüste yerine getirmis olması, Islam tarihinde ortaya yeni bir durum
çıkarmıstır.
Buna göre kafirlerin istegine zahiren boyun egip onların isteklerini, kalbi
imanla dopdolu oldugu halde, yaptıklarını benimsememek sartıyla hayatını korumak
için dil ile ifade edebilecegine ayet ve hadislerle izin verilmistir ki takiyyenin Asr-ı
Saadet’teki durumu budur.
Hz. Osman döneminde baslayıp, onun sehit edilmesiyle tırmanısa geçen fitne
ve toplumsal karısıklıklar sonucunda ortaya çıkan birtakım olayların hiziplesmelere,
gruplasmalara ve mezheplerin tesekkülüne sebep oldugu bilinmektedir. Ilk mezhep
(fırka) olarak ortaya çıkan ve Hz. Ali karsısında aldıkları yenilgi sonucu yöneldikleri
takiyyeyi de ilk kullananların Hâricîler oldukları ve bu konuyu kendi aralarında
tartıstıkları görülmektedir.
Bilindigi üzere Siîler tarih boyunca en çok baskı altında tutulan, takip ve
sindirmeye en çok maruz kalan topluluk olmuslardır. Bu bakımdan diger topluluklardan
daha çok takiyye’yi benimsemisler ve muhaliflerin fikirlerini dil ile paylasmakla
kalmayıp, aynı zamanda zahiren hasmın fikirleri dogrultusunda hareket etme
mecburiyetini de getirmislerdir.
Böylece takiyye Si’a elinde yeni bir anlam kazanarak, temel doktrin (akide)
haline getirilmistir ki, Imâmiyye’nin takiyye anlayısının bu merkezde oldugu
bilinmektedir.
Sonuç olarak hasımlarının hücumları ve Si’î alimlerin verdikleri cevapların
anaforuna kapılmadan konuya imkan ölçüsünde dısardan baktıgımızda, takiyye, asırlar boyu gerek alimler, gerekse halk kitleleri olarak Si’a’nın benimsedigi, pratikte her
zaman tatbik ettigi bir anlayıs olmustur. Sadece baskılara maruz kaldıklarında degil, en
güçlü siyasî iktidarlara sahip oldukları (Fâtımîler ve Safevîler) devirlerinde de takiyye,
vazgeçemedikleri bir anlayıs olmustur. Öyle ki, ileri sürdükleri herhangi bir görüsün,
aksinin ispat edilmesi karsısında, asıl kanaatin gizlendigini ve takiyye yapıldıgını
söylemektedirler. Böyle olunca da nerede gerçegi izhar edip nerede takiyye yaptıklarını
tespit etmek hemen hemen imkansızlasmaktadır. Dolayısıyla Siî’ler, takiyye’yi bir
politika ve manevra aracı olarak da kullanmıslardır.
Imâmiyye’nin, akâidin aslî konuları içinde yer almamakla birlikte inanç
esasları söz konusu edilince de basvurulan bir ilke durumundaki takiyye prensibi, bu
mezhebin gerçek veçhesiyle anlasılması yolunda ortada duran en büyük engel olarak
görülmektedir.
Öte yandan birçok âyet ve hadisten, müslümanın daha üst bir degeri ihlal
etmedikçe, muhtemel bir zarara karsı önlem almak üzere söz ve davranıslarıyla gerçek
inanç ve düsüncesini gizlemek durumunda kalabilecegi anlasılmaktadır. Su var ki,
bunun sadece o hal ile sınırlı, zaruretten dogan istisnaî bir yol oldugu, amacı dısına
tasırıldıgında, mâkul sınırları astıgında ve süreklilik kazanma egilimine girdiginde,
kaçınılmak istenen zararlardan çok daha büyük zararlar getirecegi, karakter
bozukluguna yol açacagı ve beserî iliskilerde güveni sarsacagı, bunun ise islâmî
ilkelerle bagdasmayacagı unutulmamalıdır.

[Muhammed Mehdi]

Ynt: TAKİYYE NEDİR ? NE DEĞİLDİR?

Bazı Siî alimler, Kur’an’ın sarahatinde görüslerini destekleyen ifadelerin
bulunmaması nedeniyle usûl’üd-dîn’i, usûl’üd-dîn ve usûl’ül-mezhep seklinde ikiye
ayırmıslardır. Daha çok son birkaç asırda yasayan alimlerce gelistirilen bu anlayıs, her
ne kadar bütün Siî alimlerince benimsenmis degilse de zaman zaman atıflara konu teskil
etmektedir.

BUNA ŞİA'DAN, ALİM, MÜÇTEHİT İSMİ VE ESERLERİNİN İSİMLERİNİ VEREREK DELİL SUNABİLİR MİSİNİZ? BUNU CİDDİ ANLAMDA MERAK ETTİM? ÇÜNKÜ İLK DEFA DUYDUĞUM SÖZLER.

[Mufazzal]

Ynt: TAKİYYE NEDİR ? NE DEĞİLDİR?

Takiyye Konusunda En Doğru bilgilere aşağıdaki linklerden ulaşınız.

http://www.kevsernet.com/s_ve_c/100.htm
http://www.kevsernet.com/s_ve_c/101.htm
http://www.kevsernet.com/s_ve_c/125.htm

[Elmeddin er-Rafizi]

Ynt: TAKİYYE NEDİR ? NE DEĞİLDİR?

[quote author=zeydiyye link=topic=14075.msg89431#msg89431 date=1276532204]

SONUÇ

pratikte her
zaman tatbik ettigi bir anlayıs olmustur. Sadece baskılara maruz kaldıklarında degil, en
güçlü siyasî iktidarlara sahip oldukları (Fâtımîler ve Safevîler) devirlerinde de takiyye,
vazgeçemedikleri bir anlayıs olmustur. Öyle ki, ileri sürdükleri herhangi bir görüsün,
aksinin ispat edilmesi karsısında, asıl kanaatin gizlendigini ve takiyye yapıldıgını
söylemektedirler. Böyle olunca da nerede gerçegi izhar edip nerede takiyye yaptıklarını
tespit etmek hemen hemen imkansızlasmaktadır. Dolayısıyla Siî’ler, takiyye’yi bir
politika ve manevra aracı olarak da kullanmıslardır. [/quote]

bu sözünü dayandıracak bir kaynak, delil, kanıt biliyormusun?

[Elmeddin er-Rafizi]

Ynt: TAKİYYE NEDİR ? NE DEĞİLDİR?

[quote author=zeydiyye link=topic=14075.msg89430#msg89430 date=1276532079]
Halbuki Imâmiyye takiyye’yi sadece
kafirlere karsı degil, kendi mezhebinden olmayan bütün Müslümanlara karsı da
uygulamaktadır.[/quote]

şia hangi durumda bunu caiz görüyor? sadece kandırmak içinmi? yoksa müslüman olduğunu idda eden alçak eline silah, roket alıp üzerine geldiğindemi?

[quote author=zeydiyye link=topic=14075.msg89430#msg89430 date=1276532079]
Çagımız yazarlarından Prof. Dr. Ihsan Ilahi Zâhir “Sîa’nın Kur’an, Imamet ve
Takiyye Anlayısı” adıyla dilimize çevrilen eserinde221müstakil bir bölüm halinde ele
aldıgı takiyye’yi “Sîa ve Yalan” bölüm baslıgı ile sunmaktadır. Aynı bölümün bas
tarafında “Siîlik yalan mahsulü oldugundan, Siîler ‘yalan’ a takdis ve ta’zim süsü
verdiler ve ona kendi isminden baska bir isim takarak “takiyye” adını verdiler
222demektedir ki bu cümlesiyle bile Prof. Zahir’in tavrını kavramak mümkündür. Sîa
inancında takiyyen’nın din ve seriat demek oldugunu en muteber Siî kaynaklardan ve
en güvenilir imamlarından iktibaslarla ortaya koyan yazar, gerek Kur’an gerek
hadislerde bu anlayısa müsamaha etmeyen hükümlerin bulundugunu da yine misalleri
ile belgelemektedir. Kuleynî’den yaptıgı nakillerle Sîa imamlarından Ebû Abdillah’ın
aynı mecliste birbiri ardına gelen ve bir ayetin tefsirini soran üç ayrı kisiye birbirini
tutmaz üç ayrı cevap verdigini ve Siîlerin bunu takiyye yani din kabul ettiklerini
bildiren Zahir, “insaflı kisiler bu konuda ne derler? Bu nasıl bir takiyyedir? Bu tenakuz
ve tezatlara, onları hangi kötülük sevketmistir? Bununla hangi musibetten
kurtulmuslardır? Dinî ve dünyevî meselelerde, böyle bir itikada sahip olan kimseye
güvenilebilir mi? Böyle bir insan Kitap ve Sünnet’e inanır mı?223diye sormaktadır.[/quote]

sanırım yalancı ve iftiracılarından demek istiyordunuz. okuduk o Yezit yavrusunun kitabını. inşaAllah onunda foyasını çıkarırız ortaya. değil İhsanın kitabından alıntılar yapan sizler, İhsanın kendisi o iftira dolu kitabı ile hortlayıp gelse bir şey yapamazsınız. şunu iyice kafanıza sokun! şia Muaviye, Yezid, Harun gibi aşağılık şahısların, zalim sultanların zulmüne karşı direndi ve bugünlere geldi ise inşaAllah bugünden sonra da durmadan irerleyecektir. ister İhsan gelsin, ister ibni Teymiyye, ister Muaviye, ister Yezid gelsin

ALİNİN ŞİALARI GALİP GELECEK OLANLARIN TA KENDİLERİDİR

[Musavi]

Ynt: TAKİYYE NEDİR ? NE DEĞİLDİR?

Şia muthıs baskıların oldugu Ali taraftarlarının olduruldugu ıskenc edıldıgı zamanda dogdu.Yani adam senı oldurecekse nasıl saklamayasın kendını.

[zeydiyye]

Ynt: TAKİYYE NEDİR ? NE DEĞİLDİR?

Kuleynî’den yaptıgı nakillerle Sîa imamlarından Ebû Abdillah’ın aynı mecliste birbiri ardına gelen ve bir ayetin tefsirini soran üç ayrı kisiye birbirini tutmaz üç ayrı cevap verdigini ve Siîlerin bunu takiyye yani din kabul ettiklerini bildiren Zahir, “insaflı kisiler bu konuda ne derler? Bu nasıl bir takiyyedir? Bu tenakuz ve tezatlara, onları hangi kötülük sevketmistir? Bununla hangi musibetten kurtulmuslardır? Dinî ve dünyevî meselelerde, böyle bir itikada sahip olan kimseye güvenilebilir mi?

Iste bütün bu sebeplerden dolayı Siîlerle (caferilerie) diyalog kurmanın da imkansız oldugunu belirten yazar “onların ne zaman takiyye ile amel edip ne zaman etmediklerini bilebilmek imkansızdır” demektedir.

Vesselam...

[Musavi]

Ynt: TAKİYYE NEDİR ? NE DEĞİLDİR?

cok agır konusuyorsun zeydiyye senı anlayamıyorum.o zaman nıye humeynıyı se vıyorsun

[Musavi]

Ynt: TAKİYYE NEDİR ? NE DEĞİLDİR?

caferi degılmıydı yani o ?

[zeydiyye]

Ynt: TAKİYYE NEDİR ? NE DEĞİLDİR?

imam humeyniyi devrim yaptığı ve dolayısıyla mehdinin gelmesini geciktirdiği için tekfir edenlerde kendilerinin caferi olduğunu söyler

imam humeyni ne o gün kendisine karşı çıkanlar ne de bugünkü safevi şiaları ile aynı itikadda değildi

[Velayet_Nuru]

Ynt: TAKİYYE NEDİR ? NE DEĞİLDİR?

Bu sitedeki Şiaların hepisi (zeydiyye hariç) Ali Şiasıdır elhamdulillah. Hepsi İmam Humeyninin sözlerine uyar, ama bazıları takiyye ve iki yüzlülük yaparak İmamın resmini avatarına bırakır, İmamın inancının aleyhine hiç utanmadan sıkılmadan yazılar yazıyor.
Eğer doğru sözlü ise gelsin buradakilerin Safevi Şiası olduğunu ispatlasın. Eğer bizler Safevi Şiası olursak İmam Humeyni de ona göre Safevi Şiası olmalıdır, çünkü biz ona taklit etmişiz ve onun sözünün dışına çıkmamışız. Masum İmamları da bunlar Safevi Şiası yaparlar, Allah müslümanları bunların şer ve iftiralarından korusun.

[zeydiyye]

Ynt: TAKİYYE NEDİR ? NE DEĞİLDİR?

ağzından hakaret ve küfür eksik olmayan ahbari alimine selam olsun (furkan-63)