şia arasında ilmi görüş farklılığı

[gulistan_2]

sia; cogunlugun bazi davranis ve tutumlarini elestirip bu hatalarin giderilmesi yolunda önemli cabalar sarfediyorken; asirlar sonra kavustugu nisbi huzur, asayis ve güvenlikle; bu hatalarin giderek islam ümmeti arasinda normal karsilanip kök salarak adet ve gelenek haline gelmesi nedeniyle bu hata ve yanlislarin kökünü kaziyarak gercek islami yasam ve nizam bicimini yeniden ümmete kazandirmaya muvaffak olamadi. bu önemli tutum ve hallerden biri;kurani kerimde sarihem emredilen ve hz.Resulullah tarafindan da önemle vurgulanmis olan sosyal düsünce -ve ümmet arasinda vahdet-i kelime" olusturma ve bunu korumaydi.

Müslümanlar, kuran ve sünnet geregince, bu iki asilla ilgili her hususta görüs farkliligina düsmekten sakinmakla vazifeliydiler, ne pahasina olursa olsun islami birligin korunmasi gerekiyordu.

ne var ki, hz. resulu ekremin rihleti ve akabinde ortaya cikan ihtilaf ve anlasmazliklarla birlikte bu islami sünnet terkedildi, bütün islami sahalarda, hatta islami kültürde bile müslümanlar arasinda anlasmazliklar dogmaya basladi.

herkes kendine göre bir yol tutturmus gidiyordu; sosyal hayat degil, ferdi ve münzevi hayat hakimdi simdi. ihtilaflar günden güne körükleniyor, felaketler birbirini izliyor, ayriliklar artip ucurumlar büyüyordu. bu durum günümüze kadar ayni minval üzere sürüp geldi ve sadece siaya muhalif olan ekseriyet arasinda degil, bizzat sia arasinda da hakim oldu.

münferit düsünce metodlarinin artmasi ve giderek yayginlasmasiyla birlikte sia dünyasinda kelam sahasinda ihtilaflar olustu ve bu kelami anlasmazliklar nihayet keysaniyye, zeydiyye ve ismailiyye gibi cesitli mezheplerin ortaya cikmasina neden oldu.

nitekim kelam konusunda basgösteren bu ihtilaflar, ekseriyetteki müslümanlari da ayni müskülatla karsi karsiya birakarak onlar arasinda da mücebbere -cebriyye-, muhafavviza, mücessime, hururiye ve havaric -hariciler- gibi cesitli mezhepler yaratti.

[gulistan_2]

Ynt: sia arasinda ilmi görüs farkliligi

Ayni sekilde, sia arasinda ahbariyyet ve ictihad gibi fikih yöntemiyle ilgili ihtilaflar meyddana geldi ki ekseriyet arasinda da ayni yöntem farkliligi hanefi fikhi ve hanbeli fikhi...vb. seklinde müsahede edilmektedir.

Keza, bazi ilimler arsinda da önemli olan ihtilaflar olustu; bugün kelamcilar, felsefeciler ve irfancilar arasinda görülen ihtilaf ve yekdigerine karsi güvensizlik bunun en bariz örnegidir.

bu ihtilaflarin ayninin ekseriyette de görülmesi ilginctir. bütn bunlar su gercegi ortaya koymaktadir; sia arasinda görülen bunca mezhebi ve sahsi fakliliklar, sadr-i islam olaylarindaki dini düzen ve nizamda meydana gelen bozulma ve kargasa köklerinden ilizlenmis olup -müslümanlar arasindaki bütün bu ihtilaf ve farkliliklar- bir tek müsterek problemden kaynaklanmaktadir ve o da Kuran-i kerimin buyurmus oldugu bir hükmün ayaklar altina alinmis olmasidir: sözkonusu hüküm geregince müslümanlar -ferdi degil- sosyal düsünmekle yükümlü kilinmis, düsünce ve inanctaki birlik ve beraberliklerini korumakla görevlendirilmislerdi.

bu arada; ilahi bir tecelli ve sua olan kuran-i kerimin mantik gücü ve islamin manevi cekiciliginin ölümsüz oldugu ve bu ebedi canliligini daima koruyacagi gercegi gözardi edilmemeli -ve müslümanlar arasindaki bu ihtilaflarin mezkur hakikati gölgeleyemeyecegi- bilinmelidir.

Ancak, -müslümanlarin kuran ve sünnete uyduklari ve bu sayede bir asirdan daha az bir zaman sürecinde büyük bir devlet olusturduklari ilk günlerdeki güc ve prestijlerini tamamen kaybettikleri ve gercek servetleriyle asil varlik ve kimliklerini yagmaya verdikleri de unutulmamalidir ki, bu aci sonun nedeni; aralarinda sözbirligi ve vahdeti bozarak fevkalade bir güc olan sosyal birlik ve sosyal düsünceyi bir kenara birakmis olmalaridir.

[gulistan_2]

Ynt: sia arasinda ilmi görüs farkliligi

SONUC

Her ne kadar tefrika ve ayrilik unsurlari körüklenerek bu iki islam taifesi arasinda elden geldigince ayrilik ve ucurum yaratildiysa da su önemli gercegin asla gözardi edilmemesi gerektigini hemen vurgulayalim: sözkonusu iki islam grubu arasindaki bötün bu ayrilik ve farkliliklar sadece dinin bazi füruunda olup, usul ve imani prensiplerde hicbir ayrilik ve ihtilaf sözkonusu degldir.

keza dinin zaruri füruundan olan namaz, oruc, hac cihad...vb'de de müttali olup ayni kurana, ayni kabeye inanmaktadirlar.

Nitekim bu nedenledir ki sadr-i evveldeki sia ricalleri cogunlugun safini asla terketmemis ve islam ümmetinin kaderiyle ilgili her konuda tesrik-i mesaide bulunup elinden gelen yardimi esirgememistir ki, kitap'la sünnete de bu mana vurgulanmaktadir zaten.

Binaenaleyh bütün müslümanlar, mukaddes islam dininin ana usul ve prensiplerinde müsterek olduklarini gözönünde bulundurarak, bunca süe zarfinda dis faktörlerden cektiklerini hatirlayip kendine gelmeli ve ilmi farkliliklari bir kenara birakip ayni safta birlesmeli, baskalari bunun tarihi bir gercek olarak kesfedip tarih kitaplarina gecirmeden önce bizzat müslümanlar bu hakikati bilfiil tespit etmelidirler.

islam dünyasi giderek bu hakikatin farkina varmaktadir. nitekim el-ezherin rektörü sayin seyh mahmud sltut beyefendi de yakin bir gecmiste bu hakikati gayen net bir sekilde dile getirerek sünni ve sia müslümanlarin dini acidan tamamen bir ve mütteik oldugunu bütün dünyaya duyurdu.

dünya durdukca sia müslümanlari bu degerli insani hürmetle anmali ve onun bu samimi ve dürüst davranisini daima takdir etmelidir.

-söylesiler, Allame tabatabi-