BAKARA 258

[Musavi]

258- Allah, kendisine mülk verdi, diye Rabbi konusunda İbrahim'le tartışmaya gireni görmedin mi? Hani İbrahim: "Benim Rabbim diriltir ve öldürür" demişti; o da: "Ben de öldürür ve diriltirim" demişti. (O zaman) İbrahim: "Şüphe yok, Allah Güneş'i doğudan getirir, (hadi) sen de onu batıdan getir" deyince, o inkarcı böylece afallayıp kalmıştı. Allah, zalimler topluluğunu hidayete erdirmez.

Allahın mulk verdiği kimse nemrud mu yoksa hz.ibrahimmi ?

[Kumeyl]

Ynt: BAKARA 258

http://www.islamkutuphanesi.com/turk...mizan2/all.htm

Buradan tam açıklamaya bakabilirsiniz; ben bir kesit aktarayım..

Allah kendisine hükümdarlık verdi, diye...

Cümlenin ifade tarzı, bize şöyle bir sözü çağrıştırıyor: "Falan adama iyilik ettim diye, o bana kötülük etti." Bu tür bir sözü söyleyen kimse demek istiyor ki: "Ona iyilik yapmış olmam, onun da bana iyilik yapmasını gerektiriyor. Ama o, iyiliğime kötülükle karşılık verdi ve bana kötülük yaptı." Araplar: "İyilik ettiğin kimsenin şerrinden kork." derler. Şair der ki:

"İhtiyarlığında çocukları Ebu Ğaylan'ın iyiliklerine

Sinimmar'ınkine benzer bir karşılık verdi."[179]

Dolayısıyla "Allah, kendisine mülk verdi, diye" cümlesinin orijinalinin başına sebebiyet bildiren "lam" takdir edildiğinde, bir şeyin, zıddı olan bir başka şeyin yerine konuluşu tarzında bir ifade işlevini görür. Bu tür ifadelerle güdülen amaç yapılan şikayetin daha etkili olmasını sağlamaktır. Bu bakımdan, Nemrud'un bu tartışmada sergilediği saldırgan ve taşkın tutum, ancak yüce Allah'ın kendisine saltanat nimetini bahşetmiş olmasının zıddı şeklinde gerekçelendirilebilir. Ne var ki, yüce Allah tarafından ancak iyilik bahşedildiğinden ve kendisine saltanat verildiğinden, bu ilâhî bağış illet yerine konmuştur. Böylece, Nemrut'un Allah tarafından kendisine bahşedilen nimetlere nankörlük ettiği vurgulanmış olur. Şu ayet-i kerime de, bu tarz ifadelere bir örnektir: "Nihayet Firavun ailesi, onu kendileri için bir düşman ve üzüntü konusu olsun diye sahipsiz görüp aldılar." (Kasas, 8) Nemrut'a saltanat ve mülk verilmiş olmasından söz edilmesinin altında yatan incelik budur.

Bir diğer incelik de şudur: Bu ifade, Nemrut'un iddiasının başından beri çürük olduğunu gösterir. O, Allah tarafından kendisine bahşedilen bir mülke dayanarak ilâhlık iddiasında bulunuyordu. Yani sahip bulunduğu mülk dahi kendisine ait değildi. O, Rabbinin nimeti sayesinde otoriteye, egemenliğe kavuşmuş Kral Nemruttu. Tek başına, yalın bir fert olarak düşünüldüğünde, belirgin bir sıfatı, parmakla gösterilen bir özelliği bulunmayan sıradan bir insandı. Bu yüzden isminden söz edilmiyor, sadece "Rabbi konusunda İbrahim'le tartışmaya giren..." diye işaret ediliyor. Bununla güdülen amaç, şahsının basitliğini ve fonksiyonunun önemsizliğini vurgulamaktır.

Sahip olduğu mülkün Allah vergisi olarak nitelendirilmesine gelince, daha önceki bölümlerde, bunun bir sakıncasının olmadığını belirttik. Çünkü topluma egemen olmak anlamında mülk, öteki iktidar ve güç türleri gibi yüce Allah'ın bahşettiği bir nimettir. Allah'ın dilediğine özgü kıldığı bir bağıştır. İnsanın fıtratına bu duygu yerleştirilmiştir. Fıtratı gereği otoriteyi tanır. Bunu ister, arzular. Şayet bu nimet yerli yerine konulsa, bu otorite hakkedenin elinde olsa nimete ve mutluluğa dönüşür. Yüce Allah bir ayette şöyle buyurur: "Allah'ın sana verdiğiyle ahiret yurdunu ara." (Kasas, 77) Eğer Allah tarafından bahşedilen saltanat nimeti, saldırganlığa, haksızlık aracına dönüştürülürse, dosdoğru yoldan saptırıcı bir olgu hâlini alırsa, felakete ve yıkıma yol açar. "Allah'ın nimetini değiştirenleri ve kavimlerini yıkım ve azap yurduna konduranları görmedin mi?" (İbrahim, 28) Daha önce söylediğimiz gibi, her şey ulu Allah'a nispet edilir. Ama O'nun şanına yaraşır bir tarzda olması koşuluyla. Yani her şeyin güzel tarafı Allah'a nispet edilir. Çirkin ve kötü yönleri değil.

Bu açıklama ile, bazı tefsir bilginlerinin, "Allah, kendisine hükümdarlık verdi, diye" cümlesindeki "zamir" İbrahim'e (a.s) dönüktür." Kas-tedilen "mülk" ise, İbrahim Peygamber'e (a.s) bahşedilen mülktür. Nitekim yüce Allah bir ayette şöyle buyuruyor: "Yoksa onlar, Allah'ın kendi fazlından insanlara verdiklerini mi kıskanıyorlar? Doğrusu Biz, İbrahim ailesine kitabı ve hikmeti verdik; onlara büyük bir mülk de verdik." (Nisâ, 53) Yoksa, Nemrud'un sahip bulunduğu mülk kastedilmiyor. Çünkü onun mülkü zora, zorbalığa ve günaha dayanıyordu. Böyle bir mülkü Allah'a nispet etmek caiz değildir." şeklindeki değerlendirmelerinin yanlışlığı da ortaya çıkıyor.

Bu değerlendirmeye ilişkin açıklamalarımız şöyledir:

1) Kur'ân-ı Kerim'in bu tür bir mülkü yüce Allah'a nispet ettiğinin örnekleri çoktur. Örneğin Firavun hanedanından iman etmiş bir şahsın dilinden şöyle hikaye edilir: "Ey kavmim, bu gün mülk sizindir, yeryüzünde hüküm sahibi kimselersiniz." (Mü'min, 29) Bir ayette Firavun'un şöyle dediği hikaye edilir (Firavun'un bu sözünün hikaye edilmesi içeriğinin onaylanması anlamına gelir): "Ey kavmim, Mısır'ın mülkü benim değil mi?" (Zuhruf, 51) Yüce Allah şöyle buyuruyor: "Mülk O'nundur." (Teğabun, 1) Burada yüce Allah her türlü mülkü kendine özgü kılıyor. Şu hâlde, yeryüzünde varolan bütün mülkün kaynağı yüce Allah'tır.

Bir ayette Hz. Musa'nın (a.s) dilinden şöyle buyuruluyor: "Rabbimiz, şüphesiz sen, Firavun ve önde gelen çevresine bir çekicilik verdin." (Yûnus, 88) Karun'la ilgili olarak şöyle buyurulur: "Biz ona öyle hazineler vermiştik ki, anahtarları, birlikte davranan güçlü bir topluluğa ağır geliyordu." (Kasas, 76) Bir ayette de Peygamber efendimize (s.a.a) şöyle hitap edilir: "Kendisini tek olarak yarattığımı bana bırak ki Ben ona alabildiğine geniş kapsamlı bir mal verdim... ve sayısız imkân ve fırsatları önüne serdim. Sonra, daha arttırmam için tamah eder." (Müddessir, 11-15) Buna benzer birçok ayeti örnek gösterebiliriz.

...