Ahmed Bin Neccaşî

[Kerbela44]

Doğumu

Tam adı, Ahmed b. Ali b. Ahmed b. Abbas b. Muhammed b. Abdullah b. İbrahim b. Muhammed b. Abdullah Neccaşî'dir. H.k.372 yılında Kûfe'de doğdu. Babası, muhaddis ve Şianın büyük alimlerinden idi.

Araştırmacılara göre onun künyesi Ebul Hasan'dır. Bazıları yanlışlıkla onun künyesini Ebu’l-Abbas diye zikretmişlerdir. Lakabı ise Neccaşî'dir. (Necaşî ve Nicaşî diye de okuyanlar da vardır.)

[Kerbela44]

Ynt: Ahmed Bin Neccaşî


Ailesi

Zamanında Ahvaz valisi olan büyük babası Abdullah Necaşî, İmam Câfer Sadık (a.s)'a mektup yazmış ve İmam da cevabında ona Risale-i Ahvaziyye'yi yazmıştır.
O, Kûfeli ve Esedî boyundandır. Kendi dediğine göre soyu Adnan'a yetişir. Onun ailesi, Kûfe'nin ileri gelenlerinden ve eskiden beri halkın saygı duyduğu Âl-i Ebî Simal'dır.

[Kerbela44]

Ynt: Ahmed Bin Neccaşî


Seyahati

Ahmed b. Ali Necaşî, ömrünün çoğunu Bağdat'ta geçirmiştir. Birkaç kez yolculuğa çıkmış ve Mukaddes mekânları ziyaret etmiştir.

H.k. 400 yılında Necef-i Eşref'e yolculuk yapmış ve bir müddet de Hz. Ali (a.s)'ın türbesinin yanında kalmıştır. Yine Samirra'ya yolculuk etmiş, Askeriyeyn[1] (a.s)'ın ziyaretleriyle müşerref olmuştur.

Birkaç kez de asıl memleketi olan Kûfe'ye dönmüş, hadis öğrenmiş, hadis nakletmek için icazet almış ve icazet vermiştir.

[1] - Askeriyeyn lakaplarıyla meşhur olan onuncu imam Ali Nakî ve on birinci imam Hasan Askerî.

[Kerbela44]

Ynt: Ahmed Bin Neccaşî


Hadis Naklindeki Dikkat ve Sağlamlığı

Necaşî hakkında en çok dikkat çeken mesele, onun sağlam ve muteber muhaddislerden hadis nakletmesidir. Elinde birçok zayıf, zayıflıkla itham edilmiş ve cerhedilmiş muhaddislerin rivayeti olmasına rağmen onlardan hadis nakletmemiştir.

Birçok yerde diyor ki: Falan mevzuda elimde birçok hadis vardır. Ancak senedi zayıf olduğundan veya zayıf ve cerhedilmiş yazarların kitabında olduğundan nakletmiyorum." Bu konuda o kadar hassas ve titiz davranıyordu ki zayıf kimselerden hadis bile dinlemezdi. Bu durum, onun gibi muhaddislerin değerini daha da artırmış, insanın onların naklettikleri hadislere gönül rahatlığıyla uymasına neden olmuştur. Özellikle ilk dönem muhaddislerin asrına yakın oldukları için onların güvenilirleri ile güvenilir olmayanlarını çok iyi ayırt edebiliyorlardı.

[Kerbela44]

Ynt: Ahmed Bin Neccaşî


Önemli Çalışmaları

Necaşî'nin, hayatı boyunca yaptığı en güzel çalışmalarından birisi Fihrist-i Esma'il-Musannifin veya Rical-i Necaşî adlı kitabın telifidir. Bu kitabın telifinden bin yıldan fazla bir zaman geçmesine ve rical hakkında yüzlerce kitap yazılmasına rağmen henüz sağlam ve zayıf muhaddisleri birbirinden ayırt etmek için en güzel ve en güvenilir kaynaktır.

Ricalciler, fakihler ve muhaddisler, hâla Rical-i Necaşî'nin zirvede olduğu hususunda ittifak etmişlerdir. Herhangi bir çelişki durumunda Necaşî'nin kavli tercih edilir. Başka rical kitaplarının onunla denk olmasına imkân yoktur.

[Kerbela44]

Ynt: Ahmed Bin Neccaşî


Üstat ve Şeyhleri

1- Babası Ali b. Ahmed Necaşî.
2- Şeyh Mufid (ö. 413).
3- Ahmed b. Abdulaziz Bezzaz (İbn-i Haşir diye meşhurdur. ö. 423).
4- Ahmed b. Ali Sirafî.
5- İbn-i Gazairî, Hüseyin b. Ubeydullah ve oğlu Ahmed b. Hüseyin.
6- Hârun b. Mûsa Tel'akberî ve oğlu Ebu Câfer b. Hârun.
7- Ahmed b. Muhammed b. İmran (İbn-i Cundî diye meşhurdur).

[Kerbela44]

Ynt: Ahmed Bin Neccaşî


Talebeleri

1- Şeyh'ut-Taife Şeyh Tûsî.

2- Şeyh Ebul Hasan Sihriştî.

3- Seyit İmaduddin Mâbed Hasanî Mirzevî.

[Kerbela44]

Ynt: Ahmed Bin Neccaşî


Eserleri

Elimize yetişen mevcut eserleri şunlardan ibarettir:

1- Kitab'ul-Cuma ve mâ Verede fihi min'el-Âmal.

2- Kitab'ul-Kûfe ve mâ Verede fiha min'el-Âsar ve'l-Fezail.

3- Kitab-u Ensab-ı Benî Nasr b. Kaîn.

4- Kitab-u Muhtasar'il-Enva ve Mevazi'un-Nücum.

5- Kitab'ur-Rical veya Esma-u Musannif'iş-Şiî.

[Kerbela44]

Ynt: Ahmed Bin Neccaşî


Vefatı

Büyük alim ve soy bilimci Ahmed b. Ali Necaşî, 78 yıl bereketli ömürden sonra 450 h.k. yılında (Şeyh Tûsî'den on yıl önce) Matırâbat'ta (Samirra'nın havalisinde bir yer) fani dünyaya veda edip mâbuduna doğru göçtü.

Onun ölüm tarihine ve yerine ilk değinen alim, Allame Hillî'dir (ö. 726). Kısacası, Allame Hillî'den önce Necaşî'nin ölümüne Şia ve Sünnî hiç kimse kendi kitabında değinmemiştir.

RABBİM ONDAN RAZI OLSUN...