HULASA - Mizan’ul Hikmet

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


773. Bölüm

Tağutun Hükmüne Müracaat Etmek

“Sana indirilen Kur’an’a ve senden önce indirilenlere inandıklarını iddia edenleri görmüyor musun? Tağutun önünde muhakeme olunmalarını isterler. Oysa, onları inkar etmekle emrolunmuşlardı.” *5135

“Eğer hükmedersen aralarında adaletle hüküm ver. Allah adil olanları sever.” *5136

2745.İmam Sadık (a.s), bir borç veya miras konusunda aralarında ihtilaf çıkınca hüküm vermesi için tağuta müracaat eden iki ashabı hakkında şöyle buyurmuştur: “Herkim davayı tağuta götürürse ve tağut da onun lehine hüküm verirse, aldığı şey her ne kadar kesin hakkı da olsa, kendisi için haramdır. Zira onu tağutun hükmüyle almıştır. Oysa Allah tağutu inkar etmesini emretmiştir.” *5137

2746.İmam Sadık (a.s): “Sakın sizden biri başka birini zalim hakime şikayette bulunmasın. Sizden kimin bizim hükümlerimizi bildiğine baksın ve onu kendi aralarında hakem kılsın. Zira ben onu size hakim karar kıldım. O halde kendi aranızda hakemlik etmesi için, onun yanına gidiniz.” *5138

5135* Nisa, 60
5136* Maide, 42
5137* el-Kafi, 7/412/5
5138* el-Fakih, 3/2/3216

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


774. Bölüm

Hüküm Verme İşinin Önemi

2747.Resulullah (s.a.a): “Herkime hakimlik havale edilmişse, bıçaksız başı kesilmiş demektir.” Kendisine şöyle arzedildi: “Ey Allah’ın Resulü! Başının kesilmesinden maksadınız nedir?” Peygamber şöyle buyurdu: “Cehennem ateşi.” *5139

2748.Resulullah (s.a.a): “Kıyamet günü adil hakimi getirirler ve onu öyle zor bir hesaba çekerler ki iki kişi arasında bir tek hurma tanesi hakkında bile hüküm vermemiş olmayı arzu eder.” *5140

2749.İmam Sadık (a.s): “Nevavis (ki cehennemde bir yerdir) şiddetli sıcaktan dolayı, aziz ve celil olan Allah’a şikayette bulundu. Aziz ve celil olan Allah ona hitaben şöyle buyurdu: “Sus, şüphesiz hakimlerin yeri senin yerinden daha sıcaktır.” *5141

5139* Mustedrek’ul-Vesail, 17/243/21233
5140* Kenz’ul Ummal, 14988
5141* Fakih, 3/6/3226

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


775. Bölüm

Hakimliği İstemek

2750.Resulullah (s.a.a): “Herkim hakimlik makamını talep eder ve bu makama ulaşmak için ona buna tevessül ederse, Allah onu kendi haline bırakır. Herkim de bu makamı kabul etmeye mecbur kalırsa, Allah onu sağlam kılsın diye kendisine bir melek indirir.” *5142

2751.İmam Ali (a.s), Mısır’a vali tayin ettiğinde Malik-i Eşter’e yazdığı mektubunda şöyle buyurmuştur: “İnsanlar arasında hükmedecek kişileri; halkın en üstünlerinden, işlerden bunalmayacak, hasımlarına yenilmeyecek, hatada ısrar etmeyecek, hakkı tanıyınca uymada gecikmeyecek, nefsi tamaha yönelmeyecek, araştırmaksızın az bir anlayışla yetinmeyecek, şüpheli işleri herkesten iyi tanıyacak ve herkesten çok delile sarılan kişilerden seç. Hasmın müracaatından daralıp sıkılmayan; gerçekleri keşfetmede herkesten çok sabreden, hüküm belli olduğunda kesin hükmü veren, övgü ve yalakacılıklara aldanıp kendini beğenmeyen, başkalarının teşvikiyle davalılardan birine yönelmeyen kişiler olsunlar. Böyle kimseler pek azdır ya! Böyle birinin hakimliğini güzel üstlen/güzel tut, ona mal (maaş) vermede elin açık olsun.” *5143

2752.İmam Sadık (a.s): “Herkim fıkhı (hukuki meseleleri ve yargı hükümlerini) az bilirse, asla hakimlik makamına ihtiras duymamalıdır.” *5144

5142* Kenz’ul Ummal, 14994
5143* Nehc’ul-Belağa, 53. mektup
5144* el-Bihar, 104/264/5

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


776. Bölüm

Hakimliğin Adabı

1-Davalı Taraflar Arasında Eşitliğe Riayet Etmek

2753.Resulullah (s.a.a): “Herkim Müslümanlar arasında hakimliğe müptela olursa, bakışlarında, işaret etmesinde, oturma yerinde ve onlara karşı oturma şeklinde eşit davranmalıdır.” *5145

2754.İmam Ali (a.s), Şureyh’e şöyle buyurmuştur: “Müslümanlar arasında, bakman, konuşman ve oturman hususunda eşitliğe riayet et ki yakınların senin taraftarlığını ümit etmesin ve düşmanların senin adaletinden ümitsizliğe kapılmasın.” *5146

5145* Kenz’ul Ummal, 15032
5146* Vesail’uş-Şia, 18/155/1

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


2-Sesini Hasmın Sesinden Yükseltmemek

2755.İmam Ali (a.s), hiçbir hıyanet ve cinayete bulaşmadığı halde kendisini neden hakimlik makamından azlettiğini soran Ebu’l-Esved Dueliy’e şöyle buyurmuştur: “Kendi sesini, hasmının sesinden yüksek tuttuğunu gördüm.” *5147

5147* Mustedrek’ul-Vesail, 17/359/21581

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


3-Mahkemede Bitkinlik İzharında Bulunmamak

2756.İmam Ali (a.s), Şureyh’e şöyle buyurmuştur: “Allah’ın kendisine sevap taktir ettiği ve hak üzere hükmeden kimse için güzel bir stok kıldığı mahkeme duruşmasında yorgunluk ve bitkinlik izharında bulunma.” *5148

5148* el-Kafi, 7/413/1

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


4-Davalı Tarafları Dinlemek

2757.Resulullah (s.a.a), Ali’ye (a.s): “Hüküm vermen için iki kişi senin yanına geldiği taktirde, taraflardan birinin açıklamasını işitmeden diğerinin lehine görüş belirtme. Böyle yaptığın taktirde (her iki tarafın sözlerini işittiğin zaman) senin için yargı meselesi ve hüküm verme olayı açıklığa kavuşacaktır. *5149

2758.Ali (a.s): “Bu tavsiyeden sonra hüküm verme meselesi benim için çok kolaylaştı.” Peygamber (s.a.a) de kendisi (Ali) için şöyle dua etmiştir: “Allahım! Ona doğru hüküm vermeyi kavrat.” *5149

5149* Fakih, 3/13/3238

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


5-Gazap Halinde Hüküm Vermemek

2759.İmam Ali (a.s), Şureyh’e şöyle buyurmuştur:
“Mahkeme duruşmasında birinin kulağına fısıldama. Eğer sinirlenirsen kalk ve gazap halinde asla hüküm verme.” *5150

5150* el-Kafi, 7/413/5

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


6-Uykulu Bir Halde Hüküm Vermemek

2760.Resulullah (s.a.a) hakimin gazap, açlık veya uyuklama halinde hüküm vermesini yasaklamıştır.” *5151

5151* Mustedrek’ul Vesail, 17/349/21544

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


7-Açlık veya Susuzluk Halinde Hüküm Vermemek

2761.İmam Ali (a.s), Şureyh’e şöyle buyurmuştur: “Bir şey yemeden mahkeme duruşmasına katılma.” *5152

5152* el-Kafi, 7/413/1

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


8-Hakim Davalı Taraflardan Birinin Ev Sahibi Olmamalıdır

2762.İmam Sadık (a.s): “Birisi Müminlerin Emiri’nin (a.s) yanına vardı ve birkaç gün ona misafir oldu. Daha sonra önceden Müminlerin Emiri’ne bildirmediği bir davayı bildirdi. İmam şöyle buyurdu: “Sen şikayetçi misin?” O şöyle arzetti: “Evet.” İmam şöyle buyurdu: “O halde yanımızdan git. Zira Allah Resulü (s.a.a) davalı tarafın da misafir olması dışında şikayetçi kimsenin (kadıya ve hakime) misafir olmasını yasaklamıştır.” *5153

5153* a. g. e. h. 4

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


9-Şahitlere Telkinde Bulunmamak

2763.Mustedrek’ul-Vesail’de şöyle rivayet edilmiştir: “Allah Resulü (s.a.a), hakimin, hasımlardan birine fazla bakmak ve zihnine yaklaştırmakla birinin tarafını tutmasını ve şahitlere telkinde bulunmasını yasaklamıştır.” *5154

5154* Mustedrek’ul-Vesail, 17/350/21549

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


777. Bölüm

Allah’ın Yardım ve Kılavuzluk Ettiği Hakimler

2764.Resulullah (s.a.a): “Müslüman bir hakim ile mutlaka iki melek bulunur ve hakim hakikati istediği müddetçe onu hakikate doğru kılavuzluk ederler. Ama hakikatin peşinde olmaz ve bilerek zulmederse, o iki melek kendisinden uzaklaşır ve onu kendi haline bırakırlar.” *5155

2765.İmam Ali (a.s): “Allah’ın rahmet eli, hakimin başı üzerinde hareket eder. Hakim zulmedince Allah onu kendi haline bırakır.” *5156

5155* Kenz’ul-Ummal, 14993
5156* el-Kafi, 7/410/1

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


778. Bölüm

Hakimlerin Çeşitleri

2766.İmam Sadık (a.s): “Hakimler dört kısımdır; üç kısmı ateşte ve bir kısmı cennettedir: Bildiği halde haksız hüküm veren hakim ateştedir. Bilmeden haksız hüküm veren hakim de ateştedir. Bilmeden doğru ve hak hüküm veren hakim de ateştedir. Bilerek, hak ve doğru hüküm veren hakim ise cennettedir.” *5157

5157* a.g.e, 7/407/1

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


779. Bölüm

Kadının Hakimliği

2767.Resulullah (s.a.a): “Kadın, hakim olmamalı ve insanlar arasında hüküm vermemelidir.” *5158

2768.İmam Bakır (a.s): “Kadın ne hakimlik makamına oturmalı ve ne de yöneticilik makamını üstlenmelidir.” *5159

5158* Kenz’ul-Ummal, 14921
5159* el-Bihar, 104/275/1