KUR'AN-I KERİM'DE HZ. ALİ'NİN VELAYETİ İLE İLGİLİ AYETLER
Allah-u Teala Maide süresinin 55 ve 56. ayetlerinde şöyle buyuruyor.(1)
"Sizin dostunuz, sahibiniz ancak Allah'tır ve Peygamberidir ve inananlar, namaz kalanlar ve rükü
-------------------------
1 - Ebu İshak Ahmet ibn-i Muhammed ibn-i İbrahim en Nişaburi es Sa'lebi vefatı 337 (H.K). Ibn-i Hallekan onunla ilgili yukaarıdaki bilgilere şunu da eklemiştir: "O tefsirde asrında eşsiz di. Doğru hadis nakleden ve hadislerine güvenilen bir zattı:'
78 / DOĞRULARLA BİRLİKTE
ederler zekat verenlerdir. Ve kim, Allah'tan, Peygamberinden ve inananlardan yüz çevirirse bilsin ki hiç şüphesiz Allaha mensub olanbırdır üst olacak kişiler."
İmam Ebu İshak Sa'lebi (1) "El Kebir" adlı tersirinde kendi senediyle Ebu Zer-i Ğaffari'den naklettiği bir hadiste Ebuzer Gaffari şöyle diyor.
- --------------------
ı - Ebu İshak Ahmet ibn-i Muhammed ibn-i İbrahim en Nişaburi es Sa'lebi vefatı 337 (H.K). İbn-i Hallekan onunla ilgili yu1carıdaki bilgilere şunu da eklemiştir: "0 tefsirde asrında eşsiz di. Doğru hadis nakleden ve hadislerine güvenilen bir zattı"
KUR'AN'DA Hz. ALİ'NİN VELAYETİ . . / 79
"Ben bu iki kulağımla duydum-yoksa her ikisi de sağır olsun- ve bu iki gözümle gördüm- yoksa herikisi de kör olsunlar- ki Rasulullah(s.a.a) şöyle buyuruyordu:
"Ali müminlerin önderi, kafirleri öldürendir; ona yardım eden (Allah'tan) yardım görür; onu yalnız bırakan (Allah tarafından) yalnız bırakılır."
Biliniz ki ben, Resulullah'la (s.a.a) birlikte namaz kıldığım bir gün, bir fakir mescitte halktan yardım diledi. Ama hiç kimse ona bir şey vermedi. Hazreti Ali'de rükü halinde idi; serçe parmağını ona doğru uzattı; o parmağında yüzük vardı. Fakir gelip parmağından o yüzüğü çıkardı. O zaman Rasulullah (s.a.a) Allah'a yakararak şöyle dua etti:
"Ey Allah'ım, kardeşim Musa sana dua ederek Ey Rabb'im, benim göğsümü aç; işimi kolaylaştır; dilim'den düğümü çöz de sözümü anlasınlar ve benim kendi ehlimden kardeşim Harun'u bana yardımcı kıl; onunla beni güçlendir ve onu benim işime ortak kıl da sana çokça tesbih edip çokça zikir edelim; gerçekten de sen bizim (halimizi) en iyi görensin, ded, sen ise ona:
"Ey Musa, duan kabul edildi ve istediğin verildi diye vahyettin.
Ey Allah'ım, ben de senin kulun ve Peygamberinim; sen benim de göğsümü aç; işimi kolaylaştır. Bana kendi
80 i DOĞRULARLA BİRLİKm
ehlimden AIi'yi vezir (halife, yardımcı) karar ver; onunla beni güçlendir.
Ebuzer şöyle diyor. Allah'a andolsun henüz Resulullah (s.a.a) sözünü tamamlamamıştı ki Cebrail-i Emin nazil olup şu ayeti getirdi:
"Sizin veliniz (emir sahibiniz) ancak Allah, Rasul'ü ve namaz kılıp ruku halindeyken zekat (sadaka) veren mü'minlerdir; Allah'ın, Rasul'ünün ve iman edenlerin velayetini kabul eden kimseler (bilsin ki) gerçekten de Allah'ın hizbi (grubu) galip olanlardır.(1)
Bu ayetlerin Hz. Ali (a.s) hakkında nazil olduğu hususunda Şia arasında ittifak vardır. Ehl-i Beyt Imamları (Allah'ın selamı onlara olsun) tarafından bu konuda nakledilen rivayetler, bir çok muteber Şia kitaplarında da yer almıştır. Örneğin:
1- Bihar'ul Envar (müellifi, Allame Meclisi)
2- İsbat'ul Hudâ (müellifi, Hürr-i Amuli)
3- Tefsir-i El Mizan (müellifi, Allamei Tabatabai)
4- Tefsir-i EI Kâşif (müellifi, Muhammed Cevad Muğanniye)
5- El Ğadir (müellifi, Allameyi Emini) vb. çeşitli muteber
kitaplarda genişçe yer almıştır. Bu ayetlerin Hz. Ali Hakkında nazil oluşu bir çok Ehl-i
Sünnet alimi tarafından da rivayet edilmiştir. Biz sadece bu
-- - -- - - -- ----------
1 - El Cem'u Beyn'es Sahih'is Sitte, Sahih-i Nesai, Müsned-i Ahmed, İbn-i Hacer (Es-Savaik'ul Muhrika" adlı kitabında) ve ibn-i Ebi'l Hadid (Şerh-i Nehc'ül Belaga'da nakletmişlerdir.)
KUR'AN'DA Hz. ALİ'NİN VELAYETİ......../ 81
konuya değinen Ehl-i sünnetin tersirlerini zikrediyoruz.
1- Zemahşeri'nin "EI Keşşaf' adlı tersiri, c. 1, s. 649.
2- Tefsir-i Taberi, c. 6, s. 288.
3- İbn-i Cevzi'nin yazdığı "Zâd'ul Mesir fi İlm'it Tefsir" c. 2, s. 383.
4- Tefsir-i Kurtubi, c. 6, s. 219.
5- Tefsir-i Fahr-u Razi, c. 12, s. 26.
6- Tefsir-i Ibn-i Kesir, c. 2, s. 17.
7- Tefsir-i Nesefi, c. 1, s. 289.
8- Hesekani Hanefinin yazdığı "Şevahid'ut Tenzil" c. 1, s. 161.
9- Suyuti'nin yazdığı 'Dürr'ül Mensur" c. 2, s. 293.
10- Imam Vahidi'nin yazdığı "Esbab'un Nuzul", s. 148.
11- Cessas'ın yazdığı "Ahkam'ul kur'an" c. 4, s. 102.
12- Kalbi'nin yazdığı "Et-Teshil li ulum'it Tenzil", c. 1, s. 181.
Bu hadis Ehl-i sünnet alimlerine ait diğer birçok kaynakta da mevcuttur.
Allah-u Teala Maide süresinin 55 ve 56. ayetlerinde şöyle buyuruyor.(1)
"Sizin dostunuz, sahibiniz ancak Allah'tır ve Peygamberidir ve inananlar, namaz kalanlar ve rükü
-------------------------
1 - Ebu İshak Ahmet ibn-i Muhammed ibn-i İbrahim en Nişaburi es Sa'lebi vefatı 337 (H.K). Ibn-i Hallekan onunla ilgili yukaarıdaki bilgilere şunu da eklemiştir: "O tefsirde asrında eşsiz di. Doğru hadis nakleden ve hadislerine güvenilen bir zattı:'
78 / DOĞRULARLA BİRLİKTE
ederler zekat verenlerdir. Ve kim, Allah'tan, Peygamberinden ve inananlardan yüz çevirirse bilsin ki hiç şüphesiz Allaha mensub olanbırdır üst olacak kişiler."
İmam Ebu İshak Sa'lebi (1) "El Kebir" adlı tersirinde kendi senediyle Ebu Zer-i Ğaffari'den naklettiği bir hadiste Ebuzer Gaffari şöyle diyor.
- --------------------
ı - Ebu İshak Ahmet ibn-i Muhammed ibn-i İbrahim en Nişaburi es Sa'lebi vefatı 337 (H.K). İbn-i Hallekan onunla ilgili yu1carıdaki bilgilere şunu da eklemiştir: "0 tefsirde asrında eşsiz di. Doğru hadis nakleden ve hadislerine güvenilen bir zattı"
KUR'AN'DA Hz. ALİ'NİN VELAYETİ . . / 79
"Ben bu iki kulağımla duydum-yoksa her ikisi de sağır olsun- ve bu iki gözümle gördüm- yoksa herikisi de kör olsunlar- ki Rasulullah(s.a.a) şöyle buyuruyordu:
"Ali müminlerin önderi, kafirleri öldürendir; ona yardım eden (Allah'tan) yardım görür; onu yalnız bırakan (Allah tarafından) yalnız bırakılır."
Biliniz ki ben, Resulullah'la (s.a.a) birlikte namaz kıldığım bir gün, bir fakir mescitte halktan yardım diledi. Ama hiç kimse ona bir şey vermedi. Hazreti Ali'de rükü halinde idi; serçe parmağını ona doğru uzattı; o parmağında yüzük vardı. Fakir gelip parmağından o yüzüğü çıkardı. O zaman Rasulullah (s.a.a) Allah'a yakararak şöyle dua etti:
"Ey Allah'ım, kardeşim Musa sana dua ederek Ey Rabb'im, benim göğsümü aç; işimi kolaylaştır; dilim'den düğümü çöz de sözümü anlasınlar ve benim kendi ehlimden kardeşim Harun'u bana yardımcı kıl; onunla beni güçlendir ve onu benim işime ortak kıl da sana çokça tesbih edip çokça zikir edelim; gerçekten de sen bizim (halimizi) en iyi görensin, ded, sen ise ona:
"Ey Musa, duan kabul edildi ve istediğin verildi diye vahyettin.
Ey Allah'ım, ben de senin kulun ve Peygamberinim; sen benim de göğsümü aç; işimi kolaylaştır. Bana kendi
80 i DOĞRULARLA BİRLİKm
ehlimden AIi'yi vezir (halife, yardımcı) karar ver; onunla beni güçlendir.
Ebuzer şöyle diyor. Allah'a andolsun henüz Resulullah (s.a.a) sözünü tamamlamamıştı ki Cebrail-i Emin nazil olup şu ayeti getirdi:
"Sizin veliniz (emir sahibiniz) ancak Allah, Rasul'ü ve namaz kılıp ruku halindeyken zekat (sadaka) veren mü'minlerdir; Allah'ın, Rasul'ünün ve iman edenlerin velayetini kabul eden kimseler (bilsin ki) gerçekten de Allah'ın hizbi (grubu) galip olanlardır.(1)
Bu ayetlerin Hz. Ali (a.s) hakkında nazil olduğu hususunda Şia arasında ittifak vardır. Ehl-i Beyt Imamları (Allah'ın selamı onlara olsun) tarafından bu konuda nakledilen rivayetler, bir çok muteber Şia kitaplarında da yer almıştır. Örneğin:
1- Bihar'ul Envar (müellifi, Allame Meclisi)
2- İsbat'ul Hudâ (müellifi, Hürr-i Amuli)
3- Tefsir-i El Mizan (müellifi, Allamei Tabatabai)
4- Tefsir-i EI Kâşif (müellifi, Muhammed Cevad Muğanniye)
5- El Ğadir (müellifi, Allameyi Emini) vb. çeşitli muteber
kitaplarda genişçe yer almıştır. Bu ayetlerin Hz. Ali Hakkında nazil oluşu bir çok Ehl-i
Sünnet alimi tarafından da rivayet edilmiştir. Biz sadece bu
-- - -- - - -- ----------
1 - El Cem'u Beyn'es Sahih'is Sitte, Sahih-i Nesai, Müsned-i Ahmed, İbn-i Hacer (Es-Savaik'ul Muhrika" adlı kitabında) ve ibn-i Ebi'l Hadid (Şerh-i Nehc'ül Belaga'da nakletmişlerdir.)
KUR'AN'DA Hz. ALİ'NİN VELAYETİ......../ 81
konuya değinen Ehl-i sünnetin tersirlerini zikrediyoruz.
1- Zemahşeri'nin "EI Keşşaf' adlı tersiri, c. 1, s. 649.
2- Tefsir-i Taberi, c. 6, s. 288.
3- İbn-i Cevzi'nin yazdığı "Zâd'ul Mesir fi İlm'it Tefsir" c. 2, s. 383.
4- Tefsir-i Kurtubi, c. 6, s. 219.
5- Tefsir-i Fahr-u Razi, c. 12, s. 26.
6- Tefsir-i Ibn-i Kesir, c. 2, s. 17.
7- Tefsir-i Nesefi, c. 1, s. 289.
8- Hesekani Hanefinin yazdığı "Şevahid'ut Tenzil" c. 1, s. 161.
9- Suyuti'nin yazdığı 'Dürr'ül Mensur" c. 2, s. 293.
10- Imam Vahidi'nin yazdığı "Esbab'un Nuzul", s. 148.
11- Cessas'ın yazdığı "Ahkam'ul kur'an" c. 4, s. 102.
12- Kalbi'nin yazdığı "Et-Teshil li ulum'it Tenzil", c. 1, s. 181.
Bu hadis Ehl-i sünnet alimlerine ait diğer birçok kaynakta da mevcuttur.