SELAM OLSUN ALLAH'IN HABİBİNE VE TEMİZ PAK KILDIĞI EHLİ-BEYTE
1 ) Matta’ya Göre İncil
Matta incili bu gün elimizde bulunan İncillerin başında gelir. Bu ilk sıraya konulma ilk yazılma değil harf sırasına göredir. Matta incili bir Yahudi geleneğine uyarak Hz Musa’nın şeraitinden ve Hz İsa’nın soy kütüğünü verir Bu gün Hıristiyan çevrelerin tüm mezhepleri aynı fikirde olarak Matta İncilinin yazarının vergi görevlisi olan levi olarak ta anılan sonradan havari olan biri olarak inanırlar. Son dönem ilim adamları ve araştırmacı kilise babaları bunu böyle olmadığını itiraf etmişlerdir. Yapılan araştırmalarda bunu ispatlamaktadır. Bunlardan bir kaçı şunlardır.
a) “Matta İncil’inin Levi Matta tarafından kompoze edildiğine inanılmakta idi . Sadece son zamanlarda bu, Matta İncil’inin yazarlığı görüşü ilim adamlarının çoğunluğunca terkedilmiş bulunmaktadır.”
(ABD’li Protestan papaz K. F Nickle The Synoptic Gospels sh. 49)
b) “Erken ( Dönem kilise) geleneği bu İncil’i havari Matta’ya isnat etti, fakat ilim adamlarının nerde ise hepsi bu günlerde bunu ret etmektedir. Kolaylık açısından hala, Matta olarak anabileceğimiz yazar aşikar şekil de gizemli Q kaynağından alıntı yaptı. Markos İncil’ini serbestçe kullandı . O İncil tabiri caizse, bir ikinci neslin Tanrı’nın Oğlu ve İnsan Oğlu İsa Mesih’in bakışıdır.”
( İngiltere, Chichester Katedralindeki Anglikan Kilisesinde görevli j.B. Philips İngilizce’ye çevirdiği İncil’den The Choice)
c) “Anlatmış olduklarımıza binaen , bu İncil’in yazarlığının direkt olarak havari Matta’ya isnat edilmesinin mümkün olmadığı aşikar olacaktır. Şayet St Matta yazar olsa idi, o muhtemelen kendi yaptıklarını hikaye ederdi ve kendi kendini kaynaklar toplamak ve kopyalar yapmaya çabalamakla uğraşmazdı.”
( Protestan olan Presbiter The One Volume Bible Commentary sh 620 )
d) “Sırf bir geleneğe kabul edilmiş olması onu gerçek yapmaz. Biz artık birinci ve dördüncü İncillerin gerçekten İsa’nın orijinal elçileri tarafından yazıldığı geleneğini öylece kabul etmiyoruz. “
( ABD’li Protestan Methodist Papaz C.Leslie Mitton Jesus. The fact Behind faith sh 108 Ayrıca bu konuda bkz The Oxford Concise Dictionary of The Christian Churc. Matthew maddesi. N.Perrin sh 263-264 ve Westminster Dictionary of The Bible. Matthew maddesi)
Ve bunun gibi nice kilise ilim adamları tarafından bir çok itiraflar bulmak mümkündür. Şimdi Matta İncil’ine bir göz atalım gerçekte bu ilim adamlar yanılıyor olabilirlerimi? Veya doğrumu söylüyorlar?
Matta İncilinden bir alıntı bu ilim adamlarının bu konudaki doğruluklarının kanıtıdır o bölüm şudur.
“9İsa oradan geçerken, vergi toplama kulübesinde oturan birini gördü. Adı Matta olan bu adama, «Ardımdan gel» dedi. Adam da kalkıp İsa'nın ardından gitti.
10Sonra İsa, Matta'nın evinde sofrada otururken, birçok vergi görevlisi ve günahkâr birçok kişi gelip O'nunla ve öğrencileriyle birlikte oturdu. 11Bunu gören Ferisiler, İsa'nın öğrencilerine, «Sizin öğretmeniniz neden vergi görevlileri ve günahkârlarla birlikte yemek yiyor?» diye sordular.
12İsa söylenenleri işitince şöyle dedi: «Sağlamların değil, hastaların hekime ihtiyacı var. 13Gidin de, `Ben kurban değil, merhamet isterim' sözünün anlamını öğrenin. Çünkü ben doğru kişileri değil, günahkârları çağırmaya geldim.»
( Matta İnci’li bab 9 bölüm 9-12)”
Bu bölümü diğer iki İncil yazarları da ele aldılar.
“13İsa yine çıkıp göl kıyısına gitti. Bütün halk O'nun yanına geldi, O da onlara ders vermeye başladı. 14Yoldan geçerken, vergi toplama kulübesinde oturan Alfay oğlu Levi'yi gördü. Ona, «Ardımdan gel» dedi. Levi de kalkıp İsa'nın ardından gitti.
15Daha sonra İsa, Levi'nin evinde yemek yerken, birçok vergi görevlisi ve günahkâr birçok kişi O'nunla ve öğrencileriyle birlikte sofraya oturmuştu. O'nu izleyen böyle birçok kişi vardı. 16Ferisilerden bazı din bilginleri, O'nu günahkârlar ve vergi görevlileriyle birlikte yemekte görünce öğrencilerine, «Niçin vergi görevlileri ve günahkârlarla birlikte yemek yiyor?» diye sordular.
17Bunu işiten İsa onlara, «Sağlamların değil, hastaların hekime ihtiyacı var» dedi. «Ben doğru kişileri değil, günahkârları çağırmaya geldim.»
( Markos İncil’i bab 2 bölüm 13-17)
27Bu olaydan sonra İsa dışarı çıktı, vergi toplama kulübesinde oturan Levi adında bir vergi görevlisini gördü. Adama, «Ardımdan gel» dedi. 28O da kalktı, her şeyi bırakıp İsa'nın ardından gitti.
29Sonra Levi, evinde İsa'nın onuruna büyük bir şölen verdi. Vergi görevlileri ve daha başka kişilerden oluşan büyük bir kalabalık onlarla birlikte yemeğe oturmuştu. 30Ferisilerle onların din bilginleri söylenmeye başladılar. İsa'nın öğrencilerine, «Siz neden vergi görevlileri ve günahkârlarla birlikte yiyip içiyorsunuz?» dediler.
31İsa onlara şu karşılığı verdi: «Sağlıklı olanların değil,hastaların hekime ihtiyacı var. 32Ben doğru kişileri değil, günahkârları tövbeye çağırmaya geldim.»
( Luka İncil’i bab 5 bölüm 27-32)”
Bu bölüm dikkatlice okunduğunda Matta İncil’inin yazarı havari Matta olmadığı görülecektir. Dikkat edilirse Matta bu bölümü anlatırken üçüncü bir şahıstan bahseder eğer kendisi olmuş olsa idi 8 yazar ve havari bir olsa idi) şöyle demesi gerekirdi İsa beni gördü ve ardımdan gel dedi demesi gerekirdi kendisinden bahsederdi ama kaleme aldığı bölümde kendisinden değil üçüncü bir şahıstan bahseder. Diğer iki yazar da doğal olarak kendileri olmadığı için Matta gibi üçüncü bir şahıstan bahsediyorlar. Buda gösteriyor ki yukarda örnek verdiğimiz ilim adamlarının beyanatlarında haklıdırlar.
Diğer deliller ise gene Matta İncil’inde geçen beyanatlardır onlar şunlardır
“Bir ilahi söyledikten sonra dışarı çıkıp Zeytin dağına doğru gittiler. ( Matta İncil’i bab 26 bölüm 30)
20Akşam olunca İsa on iki öğrencisiyle yemeğe oturdu. 21Yemek yerlerken, «Size doğrusunu söyleyeyim, sizden biri beni ele verecek» dedi. ( Matta İncil’i bab 26 bölüm 20-21)
18İsa onlara, «Kente varıp o adamın evine gidin» dedi. «Ona şöyle deyin: `Öğretmen diyor ki, zamanım yaklaştı. Fısıh bayramını, öğrencilerimle birlikte senin evinde kutlayacağım.'» 19Öğrenciler, İsa'nın buyruğunu yerine getirerek Fısıh yemeği için hazırlık yaptılar. ( Matta İncil’i bab 26 bölüm 18- 19)”
Dikkat edilirse burada da İncil yazarının 12’ler içinde olmadığı açıktır şayet yazar 12 havariden biri olsa idi kendisinin de içinde olduğunu bize söyledi biz gittik tabirlerini kullanması gerekir tıpkı elçilerin işlerindeki beyanatlar gibi.
“3Kıbrıs'ı görünce güneyinden geçerek Suriye'ye yöneldik ve Sur kentinde karaya çıktık. Gemi, yükünü orada boşaltacaktı. ( Elçilerin İşleri bab 21 bölüm 3)
12Bu sözleri duyunca hem bizler hem de oralılar Kudüs'e gitmemesi için Pavlus'a yalvardık. ( Elçilerin İşleri bab 21 bölüm 12)
15Bir süre sonra hazırlığımızı yapıp Kudüs'e doğru yola çıktık. 16Sezariye'deki öğrencilerden bazıları da bizimle birlikte geldiler. Bizi, evinde kalacağımız adama, eski öğrencilerden Kıbrıslı Minason'a götürdüler. ( Elçilerin İşleri bab 21 bölüm 15-16)”
Bur örneklerde olduğu gibi şayet Matta bahsetmiş olsa idi o zaman evet bu havari Levi Matta tarafından kaleme alınmış bir İncil’dir diyebilirdik ama maalesef Matta kendisinden değil bir başkasından bahsetmektedir.
“Matta İncil’i tüm metinlerin arasında Kilisenin asırlar boyu kullanabileceği en faydalısı olarak bulundu. O gelişen bir organizasyon olan Kilisenin ihtiyaçlarına cevap vermek için yazılmış bir Kilise kitabıdır… Matta İncil’i…Kilisenin kitabıdır ve ortaya çıkan Kilise literatürüdür.”
( Prof. N.Perrin The New Testament (an introduction ) sh. 263 ve 45
Burada Prof. N:Perrin’in itirafı gerçekten çok önemlidir Hıristiyan dünyasının en önemli araştırmacılarından olan James M. Robinson’un Yahuda İncil’inin Sırları adlı eserinde Hz İsa’dan sonra Kilisenin ikiye bölündüğü 1 Yahudilikten Hıristiyanlığa geçenleri Kilisesi ve Yahudi olamayanların Hıristiyanlığa geçenlerin Kilisesi olarak ikiye bölündüğünü beyan etmektedir. Sayın Robinson’un açıklaması ile sayın Perrin’in açıklaması göz önünde bulundurulursa Matta İncil’inin Yahudi iken Hıristiyan olanlar için yazılan bir İncil olduğunu anlamak mümkündür.
“İncil’in saldırgan militan Yahudiliğe karşı bir apoloji olarak dizayn etti. O kendi cemaatinin… inancını savunmasına ve açıklamasına yardım etmek istedi . O’nun İncil’i cemaatinin Hıristiyanlığa dönmeyen Yahudilikle (teolojik) tartışmasına yardımcı olması amacıyla hazırlandı.”
(The Synoptic Gospels sh 95)
“Bu İncil tıpkı diğer üçü gibi , bizlere İsa’nın hayatını otantik olarak anlatmak amacıyla yazılmış birer “hatıra” kitabı değildir, fakat içerdiği tahrifatlar ışığında ortaya çıkan kanıtlara göre. Helanist Kilisenin “misyonerlik propaganda aleti” olarak kullanılması için suni olarak derlenmiştir”
(Understanding The New Testament sh. 4)
“Çok eskiden beri havari Matta tarafından Aramice yazıldığı söylenen bir İncil söylentisi vardır. Fakat bizim Kitabı Mukaddesimizde İncil daha sonraki bir öğrenci tarafından yazılmıştır… ilave materyalin çoğu onun yeni Yahudi dönmelerin İsa’nın misyonunu ve Hıristiyan inançlarını Eski Ahid’deki vaatlerin gerçekleşmesi olarak anlamaları isteğiyle konulmuştur. Matta Eski Ahid’deki ayetleri altmış defadan fazla kullanır.”
(The New America Catholic Bible sh. XXVI )
“Matta’nın İncili bir anlamda yoğun bir şekilde farklı hikayeleri bir araya toplayan bir koleksiyon parçasıdır. Matta’nın İncili bir topluluk için ve bir topluluk tarafından üretilmiş olmanın tüm işaretlerini taşımaktadır.”
(Can ve Trust The New Testament? Sh. 76-77 Wm B. Eerdmans Puplishing Company 1977 Grand Rapids U:S:A ayrıca Understanding The New Testament, sh 75-77 ve Biblical theology sh. 270-271)
Aynı itirafı bir başka ilim adamı da yapmaktadır.
“Mattamız gerçekte, yan yana getirilerek birleştirilen içindeki elementlerin gösterdiği gibi birbirinden farklı bir çok geleneğin bir arada olduğu bir Kilisede hazırlanmış anonim ( kaynağı belirsiz) bir derlemedir.”
( Foundations of The Christian Church, sh. 52)
“Sonuç olarak şunu kabul etmek zorundayız ki St Matta’nın sözlerini (logia) St. Markos’un İnciliyle kombine eden ve bu her iki kaynaktan ayrı diğer materyali ilave eden şahıs kimliği meçhul Filistinli bir editördü ve elimizde St. Matta İncil’inde sağduyulu kritiklerin tarihsel olarak kabul etmedikleri… bazı bölümleri vardır.”
( Emekli Oxford bishop’u Charles Gore)
“O ( Matta) Kullandığı kaynakları yoruma tabi tuttu , yeni bir kronolojiye göre yan yana sıraladı., daha edebi şekilde yeniden yazdı ve sansürledi … O Markos’daki materyalin hemen hemen tümünü kullandı. Gereksiz bulduğu bazı detayları kısalttı ve yeni formüller uyguladı.
( The Literatüre of The Christian Movement sh.398-392 The Synoptic Gospels sh.95 Understanding The New Testament sh. 75+77 ve Biblical theology sh.270+271)
Bu açıklamalarda şunları anlamak mümkündür.
1 Matta İncilinin yazarı havari Levi Matta olmadığı
2 Matta İncili Yahudilikten dönen Hıristiyan olanlar için Kilise tarafından yazıldığı
3 Matta Markos İmcilin den kopya çektiği
1 ) Matta’ya Göre İncil
Matta incili bu gün elimizde bulunan İncillerin başında gelir. Bu ilk sıraya konulma ilk yazılma değil harf sırasına göredir. Matta incili bir Yahudi geleneğine uyarak Hz Musa’nın şeraitinden ve Hz İsa’nın soy kütüğünü verir Bu gün Hıristiyan çevrelerin tüm mezhepleri aynı fikirde olarak Matta İncilinin yazarının vergi görevlisi olan levi olarak ta anılan sonradan havari olan biri olarak inanırlar. Son dönem ilim adamları ve araştırmacı kilise babaları bunu böyle olmadığını itiraf etmişlerdir. Yapılan araştırmalarda bunu ispatlamaktadır. Bunlardan bir kaçı şunlardır.
a) “Matta İncil’inin Levi Matta tarafından kompoze edildiğine inanılmakta idi . Sadece son zamanlarda bu, Matta İncil’inin yazarlığı görüşü ilim adamlarının çoğunluğunca terkedilmiş bulunmaktadır.”
(ABD’li Protestan papaz K. F Nickle The Synoptic Gospels sh. 49)
b) “Erken ( Dönem kilise) geleneği bu İncil’i havari Matta’ya isnat etti, fakat ilim adamlarının nerde ise hepsi bu günlerde bunu ret etmektedir. Kolaylık açısından hala, Matta olarak anabileceğimiz yazar aşikar şekil de gizemli Q kaynağından alıntı yaptı. Markos İncil’ini serbestçe kullandı . O İncil tabiri caizse, bir ikinci neslin Tanrı’nın Oğlu ve İnsan Oğlu İsa Mesih’in bakışıdır.”
( İngiltere, Chichester Katedralindeki Anglikan Kilisesinde görevli j.B. Philips İngilizce’ye çevirdiği İncil’den The Choice)
c) “Anlatmış olduklarımıza binaen , bu İncil’in yazarlığının direkt olarak havari Matta’ya isnat edilmesinin mümkün olmadığı aşikar olacaktır. Şayet St Matta yazar olsa idi, o muhtemelen kendi yaptıklarını hikaye ederdi ve kendi kendini kaynaklar toplamak ve kopyalar yapmaya çabalamakla uğraşmazdı.”
( Protestan olan Presbiter The One Volume Bible Commentary sh 620 )
d) “Sırf bir geleneğe kabul edilmiş olması onu gerçek yapmaz. Biz artık birinci ve dördüncü İncillerin gerçekten İsa’nın orijinal elçileri tarafından yazıldığı geleneğini öylece kabul etmiyoruz. “
( ABD’li Protestan Methodist Papaz C.Leslie Mitton Jesus. The fact Behind faith sh 108 Ayrıca bu konuda bkz The Oxford Concise Dictionary of The Christian Churc. Matthew maddesi. N.Perrin sh 263-264 ve Westminster Dictionary of The Bible. Matthew maddesi)
Ve bunun gibi nice kilise ilim adamları tarafından bir çok itiraflar bulmak mümkündür. Şimdi Matta İncil’ine bir göz atalım gerçekte bu ilim adamlar yanılıyor olabilirlerimi? Veya doğrumu söylüyorlar?
Matta İncilinden bir alıntı bu ilim adamlarının bu konudaki doğruluklarının kanıtıdır o bölüm şudur.
“9İsa oradan geçerken, vergi toplama kulübesinde oturan birini gördü. Adı Matta olan bu adama, «Ardımdan gel» dedi. Adam da kalkıp İsa'nın ardından gitti.
10Sonra İsa, Matta'nın evinde sofrada otururken, birçok vergi görevlisi ve günahkâr birçok kişi gelip O'nunla ve öğrencileriyle birlikte oturdu. 11Bunu gören Ferisiler, İsa'nın öğrencilerine, «Sizin öğretmeniniz neden vergi görevlileri ve günahkârlarla birlikte yemek yiyor?» diye sordular.
12İsa söylenenleri işitince şöyle dedi: «Sağlamların değil, hastaların hekime ihtiyacı var. 13Gidin de, `Ben kurban değil, merhamet isterim' sözünün anlamını öğrenin. Çünkü ben doğru kişileri değil, günahkârları çağırmaya geldim.»
( Matta İnci’li bab 9 bölüm 9-12)”
Bu bölümü diğer iki İncil yazarları da ele aldılar.
“13İsa yine çıkıp göl kıyısına gitti. Bütün halk O'nun yanına geldi, O da onlara ders vermeye başladı. 14Yoldan geçerken, vergi toplama kulübesinde oturan Alfay oğlu Levi'yi gördü. Ona, «Ardımdan gel» dedi. Levi de kalkıp İsa'nın ardından gitti.
15Daha sonra İsa, Levi'nin evinde yemek yerken, birçok vergi görevlisi ve günahkâr birçok kişi O'nunla ve öğrencileriyle birlikte sofraya oturmuştu. O'nu izleyen böyle birçok kişi vardı. 16Ferisilerden bazı din bilginleri, O'nu günahkârlar ve vergi görevlileriyle birlikte yemekte görünce öğrencilerine, «Niçin vergi görevlileri ve günahkârlarla birlikte yemek yiyor?» diye sordular.
17Bunu işiten İsa onlara, «Sağlamların değil, hastaların hekime ihtiyacı var» dedi. «Ben doğru kişileri değil, günahkârları çağırmaya geldim.»
( Markos İncil’i bab 2 bölüm 13-17)
27Bu olaydan sonra İsa dışarı çıktı, vergi toplama kulübesinde oturan Levi adında bir vergi görevlisini gördü. Adama, «Ardımdan gel» dedi. 28O da kalktı, her şeyi bırakıp İsa'nın ardından gitti.
29Sonra Levi, evinde İsa'nın onuruna büyük bir şölen verdi. Vergi görevlileri ve daha başka kişilerden oluşan büyük bir kalabalık onlarla birlikte yemeğe oturmuştu. 30Ferisilerle onların din bilginleri söylenmeye başladılar. İsa'nın öğrencilerine, «Siz neden vergi görevlileri ve günahkârlarla birlikte yiyip içiyorsunuz?» dediler.
31İsa onlara şu karşılığı verdi: «Sağlıklı olanların değil,hastaların hekime ihtiyacı var. 32Ben doğru kişileri değil, günahkârları tövbeye çağırmaya geldim.»
( Luka İncil’i bab 5 bölüm 27-32)”
Bu bölüm dikkatlice okunduğunda Matta İncil’inin yazarı havari Matta olmadığı görülecektir. Dikkat edilirse Matta bu bölümü anlatırken üçüncü bir şahıstan bahseder eğer kendisi olmuş olsa idi 8 yazar ve havari bir olsa idi) şöyle demesi gerekirdi İsa beni gördü ve ardımdan gel dedi demesi gerekirdi kendisinden bahsederdi ama kaleme aldığı bölümde kendisinden değil üçüncü bir şahıstan bahseder. Diğer iki yazar da doğal olarak kendileri olmadığı için Matta gibi üçüncü bir şahıstan bahsediyorlar. Buda gösteriyor ki yukarda örnek verdiğimiz ilim adamlarının beyanatlarında haklıdırlar.
Diğer deliller ise gene Matta İncil’inde geçen beyanatlardır onlar şunlardır
“Bir ilahi söyledikten sonra dışarı çıkıp Zeytin dağına doğru gittiler. ( Matta İncil’i bab 26 bölüm 30)
20Akşam olunca İsa on iki öğrencisiyle yemeğe oturdu. 21Yemek yerlerken, «Size doğrusunu söyleyeyim, sizden biri beni ele verecek» dedi. ( Matta İncil’i bab 26 bölüm 20-21)
18İsa onlara, «Kente varıp o adamın evine gidin» dedi. «Ona şöyle deyin: `Öğretmen diyor ki, zamanım yaklaştı. Fısıh bayramını, öğrencilerimle birlikte senin evinde kutlayacağım.'» 19Öğrenciler, İsa'nın buyruğunu yerine getirerek Fısıh yemeği için hazırlık yaptılar. ( Matta İncil’i bab 26 bölüm 18- 19)”
Dikkat edilirse burada da İncil yazarının 12’ler içinde olmadığı açıktır şayet yazar 12 havariden biri olsa idi kendisinin de içinde olduğunu bize söyledi biz gittik tabirlerini kullanması gerekir tıpkı elçilerin işlerindeki beyanatlar gibi.
“3Kıbrıs'ı görünce güneyinden geçerek Suriye'ye yöneldik ve Sur kentinde karaya çıktık. Gemi, yükünü orada boşaltacaktı. ( Elçilerin İşleri bab 21 bölüm 3)
12Bu sözleri duyunca hem bizler hem de oralılar Kudüs'e gitmemesi için Pavlus'a yalvardık. ( Elçilerin İşleri bab 21 bölüm 12)
15Bir süre sonra hazırlığımızı yapıp Kudüs'e doğru yola çıktık. 16Sezariye'deki öğrencilerden bazıları da bizimle birlikte geldiler. Bizi, evinde kalacağımız adama, eski öğrencilerden Kıbrıslı Minason'a götürdüler. ( Elçilerin İşleri bab 21 bölüm 15-16)”
Bur örneklerde olduğu gibi şayet Matta bahsetmiş olsa idi o zaman evet bu havari Levi Matta tarafından kaleme alınmış bir İncil’dir diyebilirdik ama maalesef Matta kendisinden değil bir başkasından bahsetmektedir.
“Matta İncil’i tüm metinlerin arasında Kilisenin asırlar boyu kullanabileceği en faydalısı olarak bulundu. O gelişen bir organizasyon olan Kilisenin ihtiyaçlarına cevap vermek için yazılmış bir Kilise kitabıdır… Matta İncil’i…Kilisenin kitabıdır ve ortaya çıkan Kilise literatürüdür.”
( Prof. N.Perrin The New Testament (an introduction ) sh. 263 ve 45
Burada Prof. N:Perrin’in itirafı gerçekten çok önemlidir Hıristiyan dünyasının en önemli araştırmacılarından olan James M. Robinson’un Yahuda İncil’inin Sırları adlı eserinde Hz İsa’dan sonra Kilisenin ikiye bölündüğü 1 Yahudilikten Hıristiyanlığa geçenleri Kilisesi ve Yahudi olamayanların Hıristiyanlığa geçenlerin Kilisesi olarak ikiye bölündüğünü beyan etmektedir. Sayın Robinson’un açıklaması ile sayın Perrin’in açıklaması göz önünde bulundurulursa Matta İncil’inin Yahudi iken Hıristiyan olanlar için yazılan bir İncil olduğunu anlamak mümkündür.
“İncil’in saldırgan militan Yahudiliğe karşı bir apoloji olarak dizayn etti. O kendi cemaatinin… inancını savunmasına ve açıklamasına yardım etmek istedi . O’nun İncil’i cemaatinin Hıristiyanlığa dönmeyen Yahudilikle (teolojik) tartışmasına yardımcı olması amacıyla hazırlandı.”
(The Synoptic Gospels sh 95)
“Bu İncil tıpkı diğer üçü gibi , bizlere İsa’nın hayatını otantik olarak anlatmak amacıyla yazılmış birer “hatıra” kitabı değildir, fakat içerdiği tahrifatlar ışığında ortaya çıkan kanıtlara göre. Helanist Kilisenin “misyonerlik propaganda aleti” olarak kullanılması için suni olarak derlenmiştir”
(Understanding The New Testament sh. 4)
“Çok eskiden beri havari Matta tarafından Aramice yazıldığı söylenen bir İncil söylentisi vardır. Fakat bizim Kitabı Mukaddesimizde İncil daha sonraki bir öğrenci tarafından yazılmıştır… ilave materyalin çoğu onun yeni Yahudi dönmelerin İsa’nın misyonunu ve Hıristiyan inançlarını Eski Ahid’deki vaatlerin gerçekleşmesi olarak anlamaları isteğiyle konulmuştur. Matta Eski Ahid’deki ayetleri altmış defadan fazla kullanır.”
(The New America Catholic Bible sh. XXVI )
“Matta’nın İncili bir anlamda yoğun bir şekilde farklı hikayeleri bir araya toplayan bir koleksiyon parçasıdır. Matta’nın İncili bir topluluk için ve bir topluluk tarafından üretilmiş olmanın tüm işaretlerini taşımaktadır.”
(Can ve Trust The New Testament? Sh. 76-77 Wm B. Eerdmans Puplishing Company 1977 Grand Rapids U:S:A ayrıca Understanding The New Testament, sh 75-77 ve Biblical theology sh. 270-271)
Aynı itirafı bir başka ilim adamı da yapmaktadır.
“Mattamız gerçekte, yan yana getirilerek birleştirilen içindeki elementlerin gösterdiği gibi birbirinden farklı bir çok geleneğin bir arada olduğu bir Kilisede hazırlanmış anonim ( kaynağı belirsiz) bir derlemedir.”
( Foundations of The Christian Church, sh. 52)
“Sonuç olarak şunu kabul etmek zorundayız ki St Matta’nın sözlerini (logia) St. Markos’un İnciliyle kombine eden ve bu her iki kaynaktan ayrı diğer materyali ilave eden şahıs kimliği meçhul Filistinli bir editördü ve elimizde St. Matta İncil’inde sağduyulu kritiklerin tarihsel olarak kabul etmedikleri… bazı bölümleri vardır.”
( Emekli Oxford bishop’u Charles Gore)
“O ( Matta) Kullandığı kaynakları yoruma tabi tuttu , yeni bir kronolojiye göre yan yana sıraladı., daha edebi şekilde yeniden yazdı ve sansürledi … O Markos’daki materyalin hemen hemen tümünü kullandı. Gereksiz bulduğu bazı detayları kısalttı ve yeni formüller uyguladı.
( The Literatüre of The Christian Movement sh.398-392 The Synoptic Gospels sh.95 Understanding The New Testament sh. 75+77 ve Biblical theology sh.270+271)
Bu açıklamalarda şunları anlamak mümkündür.
1 Matta İncilinin yazarı havari Levi Matta olmadığı
2 Matta İncili Yahudilikten dönen Hıristiyan olanlar için Kilise tarafından yazıldığı
3 Matta Markos İmcilin den kopya çektiği
Yorum