MEAD
43- BA'S VE MEAD HAKKINDAKİ İNANCIMIZ
_________________________________________
Allahu Taala'nın, ölümlerinden sonra, insanları, va'd ettiği günde, yeni bir yaratışla yaratacağına, dirilteceğine, itaat etmiş olanlara, va'd ettiği sevabı, mükafatı vereceğine, isyan edenleri, gene bildirdiği gibi cezalandıracağına inanıyoruz. Bu, semavi dinlerin ittifak ettikleri inancın, özetle ifadesidir. Hiç bir müslümanın, Rasul-i Ekrem'e (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem), indirilen Kur'an-ı Kerim'in bu husustaki beyanlanna muhalefet etmesine imkan yoktur. Allahu Taala'ya tarn ve gerçek bir inançla inanan, Hazret-i Muhammed'in (s.a.v.) hak dinle ve hidayet iizere gönderildiğine iman eden kişi, Kur'an-ı Kerim'in tekrar diriliş, sevab, ıkaab, cennet ve cehenneme dair verdiği haberlere de inanir. Kur'an-i Kerim'de bin'e yakın ayet-i kerime, ahıreti, tekrar dirilmeyi, miikafat ve miicazati bildirmektedir, Bu hususta şüpheye diişen, risalet sahibine, yahud kainatin yaratıcısına, onun kudretine hatta yalnız bunlara değil, biitiin dinlere ve şeriatlerin tümiine şiiphe ediyor demektir. İlahiyyat......................................... ....................128 îlahiyyat......................................... ....................129
44- CİSMANİ MEAD HAKKINDAKİ İNANCIMIZ
__________________________________________
Ayrıca, Mead'ın cismani olduğuna inanmak da İslamı zaruretlerdendir. Kur'an-ı Kerim, şöyle buyuruyor: "İnsan, kemiklerini hiç toplayamayız mı sanıyor? Evet, değil kemiklerini, parmak uçlarını bile düzüp koşmaya gücü yeteniz"71, "Şaşıyorsan, asıl şaşılacak şey, toprak olduktan sonra yeniden mi yaratılacağız diyenlerin sözü. Oyle kişlilerdir onlar ki, Rablerine kafır olmuşlardır"72, "İlk yaratışta aciz mi kaldık ki: Hayır, ama onlar, yeni bir yaratışda şüphe içindeler"73 Kuranı Kerim Allah'ın sonsuz kudretini beyan etmekte, insana dünyada, bu varlıkla mevcut değilken yaratıldığını hatırlatmaktadır. Cismanı mead, özetle, insanın, çürüyüp giden bedeniyle, toz olup biten kemikleriyle, kıyamet gününde,, eski şekliyle, eski hey'etiyle diriltilmesidir; buna, hesap, sırat, mizan, cennet, cehennem, sevab ve ıkaaba, yani Kur'an'da zikredilen hususların hepsine inanmaktan ibarettir. Bunlar, eski cüz'leriyle mi, yoksa ona benzer başka bir cesedle mi diriltilecek; ruhlar, bedenler gibi yok mu olup gider, yoksa mead'da, bedenlerine girinciyedek bakıy mi kalır; mead, yalnız insanlara mı mahsustur, yoksa bütün canlılar da mi diriltilecek; bu diriliş, birden mi olacak, yavaş-yavaş mi, cennet ve cehennem şimdi de var mı, gökte mi, yerde mi; mizan, manevi midir, yoksa iki kefesi olan cismani bir terazi mi; sırat, incecik bir cismani ----------------------
71-Kıyame, 344. 72-Ra'd,5. 73-Kaaf, 15. îlahiyyat......................................... ....................130
yol mu, yoksa manevi doğruluk mu: Bunları inceleyip inanmaya lüzum yoktur; hepsine icmalen iman kafıdir. Esasen bunları incelemek, kelamcılara, felsefeci geçinenlere ait bir şeydir ve bu da, ne dini bir zarurettir, ne ictimai bir zaruret. Bunlarla uğraşmak, abes yere sahifeleri karalamak, kitapları doldurmaktır; çalışanların vaktini boş yere bitirir, tüketir-gider. İnsan, gaybe ait, çevresinden hariç şeyleri idrakte aciz sahibidir. Ancak biz, Allahu Taala'nın her şey'i bilen, her şey'e gücü yeten bir mabud olduğuna inanıyoruz; O, bize meadın olacağını haber vermiştir ve biz, ölümden, bu duygu, tecrübe ve mübahase aleminden göçtükten sonra bütün bunları göreceğiz, anlayacağız. Bu alemde, duyguya, tahmine kapılıp hayale düşerek "Çürüyüp dağılmış kemikleri kim diriltir"74diyen kişinin sözünü söylemeyiz; zati bu şaşkınlığın bir dayanağı da yoktur; çünkü bu sözü söyleyen, önce nasıl yaratıldığını unutan kişidir. O, yoktu, bedenin bütün cüz'leri darmadağındı; yeryüzünden derlenip toplandı; sonunda akla, söz söyleme kaabiliyetine sahip bir insan oldu. "İnsan, kendisini, hiç şüphesiz bir katre sııdan yarattığımızı görmedi mi de şimdi o, apaçık bir düşman kesilmeye kalkışmada. Ve bize bir örnek getirmede ve yaratılışını da unutmada."75 Bu sözü söyleyen, ilk yaratılışını unutan kişiye, "Onu ilk def a yapıp meydana getiren, diriltir onu ve O, her çeşit yaratmayı bilendir"76 denir Ona, ----------------------
74- Yasin, 78. 75- Yasin, 77-78. 76- Yasin, 79. îlahiyyat......................................... ....................131 şeh, kainatı bir yaratan olduğunu, ne biçim meydana getirildiğini bile idrak edemezken, şuuru, iradesi, aklı olmayan, birbirinden apayrı, birbirinden uzak zerrelerin nasıl birleşip nutfe olduğunu, sonra da o nutfenin, tedbir ve şuur sahibi, duygulu bir insan haline gelişini anlayamazken, çürümüş, dağılmış kemiklerin nasıl yeniden bir yaratılışa erişeceğine, ne diye şaşmaktasın denir. Bugün, kainatı tedbir ve tasairuf eden, her şey'i bilen, her şey'e gücü yeten ve seni yoktan var eden, sana, yeniden seni yaratacağını haber vermede, bunu, bugünkü bilginle, bugünkü duygunla anlamana, keşfetmene imkan yok; bu hususta konuşmak da boş; çölde koşmaya, karanlıkta görmeye çalışmaya benziyor. İnsan, son zamanlarda elektriği, atomu keşfetti, evvelce bunlardan bahsedilseydi, yahud biri, bunları gösterseydi, gören bunlara ya hayal derdi, ya büyü. Böyle olmakla beraber gene de hala, ne elektiriğin sırrı bilindi, ne atomun sırrı; hatta bu ikisinin özelliklerinden bin bile anlatılamadı; yaratışın, var edişin sırrı nasıl anlaşılabilir ki? Sonra da meadın, yeniden dirilişin sırrından bahse, bunu anlatmaya kalkışıyoruz! Evet, insana, İslama inandıktan sonra, nefsine uymaması, bunun aksine, ahıretini ve dünyasını düzene sokacak şeylerle uğraşması, kadrini, derecesini, Allah katında yüceltecek şeyleri düşünüp nefsini ıslah etmesi, ölümden sonra kabir ve hesap çetinliğini müteakıp, her şey'i iyiden iyiye bilen Allahu Taala'nın manevi huzuruna nasıl çıkacağını teemmül etmesi, "Kimseden bir karşılık kabııl edilmez, kimsenin kimseye şefaati fayda vermez; İlahiyyat......................................... ....................132 onlara yardim da edilmez"77 ayet-i kerimesiyle anlatilan günden çekinmesi gerektir. ------------------------- 77-Bakara, 123. 27 Recep 1398 H.K.
KAYNAKLARIN EN ÖNEMLİLERİ
1- Kur'an-i Mecid.
2- Nehc'ül-Belağa.
3- E's-Sahifet'üs-Seccadiyye.
4- Usul'iil-Kafi; Muhammed b. Yakub Kiileyni vefat 328 H.
5- Tuhaf iil-Ukuul; Hasan b.Ali 4. yüzyıl. H.
6- Kamil'iiz-Ziyarat; Cafer b. Kiileyni 369. H.
7- El-İ'tikaadat; Şeyh Saduk 369. H.
8- Evail'ül-Makaalat; Şeyh Miifid 413. H.
9- Şerhu Akaaid'is-Saduk; Şeyh Müfıd 413 H
10- E't-Tecrid; Hace Nasiriiddin -i Tusi 672. H
11- Şerh'ut-Tecrid; Allame-i Hilli 762. H.
12- Şerh'ul-Bab'il-Hadi aşer; Fazil'ül Mıkdad 326 H.
13- El-Vesail; Hurr'ül Amili 1104 H.
14- İ'tikaadat; Meclisi, 1110 H.
15- Usul'ül-Akaaid Min Kitabu Keşfil-Gıta; Şeyh Cafer'ül Kebir, 1227 H.
16- Asl'uş-Şiati ve Usuliha; Şeyh Muhammed HüseynKaşif 'ül Gıta 1373 H. İlahiyyat......................................... ....................133
17- Delail'us-Sıdk; Muhammed Hasan'il Muzaffer 1375 H.
43- BA'S VE MEAD HAKKINDAKİ İNANCIMIZ
_________________________________________
Allahu Taala'nın, ölümlerinden sonra, insanları, va'd ettiği günde, yeni bir yaratışla yaratacağına, dirilteceğine, itaat etmiş olanlara, va'd ettiği sevabı, mükafatı vereceğine, isyan edenleri, gene bildirdiği gibi cezalandıracağına inanıyoruz. Bu, semavi dinlerin ittifak ettikleri inancın, özetle ifadesidir. Hiç bir müslümanın, Rasul-i Ekrem'e (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem), indirilen Kur'an-ı Kerim'in bu husustaki beyanlanna muhalefet etmesine imkan yoktur. Allahu Taala'ya tarn ve gerçek bir inançla inanan, Hazret-i Muhammed'in (s.a.v.) hak dinle ve hidayet iizere gönderildiğine iman eden kişi, Kur'an-ı Kerim'in tekrar diriliş, sevab, ıkaab, cennet ve cehenneme dair verdiği haberlere de inanir. Kur'an-i Kerim'de bin'e yakın ayet-i kerime, ahıreti, tekrar dirilmeyi, miikafat ve miicazati bildirmektedir, Bu hususta şüpheye diişen, risalet sahibine, yahud kainatin yaratıcısına, onun kudretine hatta yalnız bunlara değil, biitiin dinlere ve şeriatlerin tümiine şiiphe ediyor demektir. İlahiyyat......................................... ....................128 îlahiyyat......................................... ....................129
44- CİSMANİ MEAD HAKKINDAKİ İNANCIMIZ
__________________________________________
Ayrıca, Mead'ın cismani olduğuna inanmak da İslamı zaruretlerdendir. Kur'an-ı Kerim, şöyle buyuruyor: "İnsan, kemiklerini hiç toplayamayız mı sanıyor? Evet, değil kemiklerini, parmak uçlarını bile düzüp koşmaya gücü yeteniz"71, "Şaşıyorsan, asıl şaşılacak şey, toprak olduktan sonra yeniden mi yaratılacağız diyenlerin sözü. Oyle kişlilerdir onlar ki, Rablerine kafır olmuşlardır"72, "İlk yaratışta aciz mi kaldık ki: Hayır, ama onlar, yeni bir yaratışda şüphe içindeler"73 Kuranı Kerim Allah'ın sonsuz kudretini beyan etmekte, insana dünyada, bu varlıkla mevcut değilken yaratıldığını hatırlatmaktadır. Cismanı mead, özetle, insanın, çürüyüp giden bedeniyle, toz olup biten kemikleriyle, kıyamet gününde,, eski şekliyle, eski hey'etiyle diriltilmesidir; buna, hesap, sırat, mizan, cennet, cehennem, sevab ve ıkaaba, yani Kur'an'da zikredilen hususların hepsine inanmaktan ibarettir. Bunlar, eski cüz'leriyle mi, yoksa ona benzer başka bir cesedle mi diriltilecek; ruhlar, bedenler gibi yok mu olup gider, yoksa mead'da, bedenlerine girinciyedek bakıy mi kalır; mead, yalnız insanlara mı mahsustur, yoksa bütün canlılar da mi diriltilecek; bu diriliş, birden mi olacak, yavaş-yavaş mi, cennet ve cehennem şimdi de var mı, gökte mi, yerde mi; mizan, manevi midir, yoksa iki kefesi olan cismani bir terazi mi; sırat, incecik bir cismani ----------------------
71-Kıyame, 344. 72-Ra'd,5. 73-Kaaf, 15. îlahiyyat......................................... ....................130
yol mu, yoksa manevi doğruluk mu: Bunları inceleyip inanmaya lüzum yoktur; hepsine icmalen iman kafıdir. Esasen bunları incelemek, kelamcılara, felsefeci geçinenlere ait bir şeydir ve bu da, ne dini bir zarurettir, ne ictimai bir zaruret. Bunlarla uğraşmak, abes yere sahifeleri karalamak, kitapları doldurmaktır; çalışanların vaktini boş yere bitirir, tüketir-gider. İnsan, gaybe ait, çevresinden hariç şeyleri idrakte aciz sahibidir. Ancak biz, Allahu Taala'nın her şey'i bilen, her şey'e gücü yeten bir mabud olduğuna inanıyoruz; O, bize meadın olacağını haber vermiştir ve biz, ölümden, bu duygu, tecrübe ve mübahase aleminden göçtükten sonra bütün bunları göreceğiz, anlayacağız. Bu alemde, duyguya, tahmine kapılıp hayale düşerek "Çürüyüp dağılmış kemikleri kim diriltir"74diyen kişinin sözünü söylemeyiz; zati bu şaşkınlığın bir dayanağı da yoktur; çünkü bu sözü söyleyen, önce nasıl yaratıldığını unutan kişidir. O, yoktu, bedenin bütün cüz'leri darmadağındı; yeryüzünden derlenip toplandı; sonunda akla, söz söyleme kaabiliyetine sahip bir insan oldu. "İnsan, kendisini, hiç şüphesiz bir katre sııdan yarattığımızı görmedi mi de şimdi o, apaçık bir düşman kesilmeye kalkışmada. Ve bize bir örnek getirmede ve yaratılışını da unutmada."75 Bu sözü söyleyen, ilk yaratılışını unutan kişiye, "Onu ilk def a yapıp meydana getiren, diriltir onu ve O, her çeşit yaratmayı bilendir"76 denir Ona, ----------------------
74- Yasin, 78. 75- Yasin, 77-78. 76- Yasin, 79. îlahiyyat......................................... ....................131 şeh, kainatı bir yaratan olduğunu, ne biçim meydana getirildiğini bile idrak edemezken, şuuru, iradesi, aklı olmayan, birbirinden apayrı, birbirinden uzak zerrelerin nasıl birleşip nutfe olduğunu, sonra da o nutfenin, tedbir ve şuur sahibi, duygulu bir insan haline gelişini anlayamazken, çürümüş, dağılmış kemiklerin nasıl yeniden bir yaratılışa erişeceğine, ne diye şaşmaktasın denir. Bugün, kainatı tedbir ve tasairuf eden, her şey'i bilen, her şey'e gücü yeten ve seni yoktan var eden, sana, yeniden seni yaratacağını haber vermede, bunu, bugünkü bilginle, bugünkü duygunla anlamana, keşfetmene imkan yok; bu hususta konuşmak da boş; çölde koşmaya, karanlıkta görmeye çalışmaya benziyor. İnsan, son zamanlarda elektriği, atomu keşfetti, evvelce bunlardan bahsedilseydi, yahud biri, bunları gösterseydi, gören bunlara ya hayal derdi, ya büyü. Böyle olmakla beraber gene de hala, ne elektiriğin sırrı bilindi, ne atomun sırrı; hatta bu ikisinin özelliklerinden bin bile anlatılamadı; yaratışın, var edişin sırrı nasıl anlaşılabilir ki? Sonra da meadın, yeniden dirilişin sırrından bahse, bunu anlatmaya kalkışıyoruz! Evet, insana, İslama inandıktan sonra, nefsine uymaması, bunun aksine, ahıretini ve dünyasını düzene sokacak şeylerle uğraşması, kadrini, derecesini, Allah katında yüceltecek şeyleri düşünüp nefsini ıslah etmesi, ölümden sonra kabir ve hesap çetinliğini müteakıp, her şey'i iyiden iyiye bilen Allahu Taala'nın manevi huzuruna nasıl çıkacağını teemmül etmesi, "Kimseden bir karşılık kabııl edilmez, kimsenin kimseye şefaati fayda vermez; İlahiyyat......................................... ....................132 onlara yardim da edilmez"77 ayet-i kerimesiyle anlatilan günden çekinmesi gerektir. ------------------------- 77-Bakara, 123. 27 Recep 1398 H.K.
KAYNAKLARIN EN ÖNEMLİLERİ
1- Kur'an-i Mecid.
2- Nehc'ül-Belağa.
3- E's-Sahifet'üs-Seccadiyye.
4- Usul'iil-Kafi; Muhammed b. Yakub Kiileyni vefat 328 H.
5- Tuhaf iil-Ukuul; Hasan b.Ali 4. yüzyıl. H.
6- Kamil'iiz-Ziyarat; Cafer b. Kiileyni 369. H.
7- El-İ'tikaadat; Şeyh Saduk 369. H.
8- Evail'ül-Makaalat; Şeyh Miifid 413. H.
9- Şerhu Akaaid'is-Saduk; Şeyh Müfıd 413 H
10- E't-Tecrid; Hace Nasiriiddin -i Tusi 672. H
11- Şerh'ut-Tecrid; Allame-i Hilli 762. H.
12- Şerh'ul-Bab'il-Hadi aşer; Fazil'ül Mıkdad 326 H.
13- El-Vesail; Hurr'ül Amili 1104 H.
14- İ'tikaadat; Meclisi, 1110 H.
15- Usul'ül-Akaaid Min Kitabu Keşfil-Gıta; Şeyh Cafer'ül Kebir, 1227 H.
16- Asl'uş-Şiati ve Usuliha; Şeyh Muhammed HüseynKaşif 'ül Gıta 1373 H. İlahiyyat......................................... ....................133
17- Delail'us-Sıdk; Muhammed Hasan'il Muzaffer 1375 H.
Yorum