Selamunaleykum
Insan hür ve muhtac yaratilmistir hatta kendi tabiatini kendi kendine edinmesi lazimdir.
Daha sonra soyle diyorlar: özgürligün ziddi ve ona ters dusen her sey insani insanligindan cikarir ve insanliktan uzaklastirir.
Insan, zati itbariyle hür yaratilmistir. Bagimlilik gibi sebeplerin insandan özgürlügünü almasi mümkündür.
Eger insan kendini bir seye baglarsa, bir seye kul ve teslim olursa, bu istedigi sey ne olursa olsun- bu o kula göre insanligin disina cikmis demetir. Cünkü artik hürriyeti ondan alinmistir. Insan hür ve bagimsiz tek varliktir, ancak kendini bir seye baglarsa, hurriyeti ve bagimsizligi ondan alinmis olur.
Insanin bagimliligini gerektiren seyler bir kac sey olabilir:
insan önce para gibi bir seye baglanir, paraya baglanmasinin sonucunda insan kendini, kendi insanligini unutur ve basaka bir sekle yönelir.
Insanin boyle bir seye baglanmasi, insandan hürriytini alir, kendini unutturur, insani o seylere ceker, insan böyle oldugu zaman kendini hatirlamaz, hatirinda ve gönlünde hep o sevdigi sey vardir.
bu insanini kendisi icin kendini unutmadir. Bu bir gaflettir. Kendini bilen bir varligin yerine, "Kendinden
habersiz ve bilgisiz bir varlik" gelmis olur.
Bununla ilgili ikinci özellik de insanin kendindeki degerlerden, insani degerlerden gafil olmasidir, onun bütün
dikkati sadece o seyin degerine yönelmektir.
Paraya tapan biri icin, insani degerlerin hicbir kiymeti yoktur;
zaten onun kendisinde de deger yoktur. Onun zihninde sereften, bagislamadan eser yoktur, hurriyet ve bagimsizliktan da zihninde eser yoktur: Onun zihninde her sey paradir. Parasal degerlerin onun icin bir kiymeti vardir, ama onun kendisi icin kendinde bulunan degerlerin kiymeti yoktur.
Onun kendi degerleri onun nazarinda ölmüstür ve deger verdigi sey yasamaktadir.
Ücüncü özelik de bir seye bagliligin esaret sayilmasidir .Insan kendini bir seye bagladigi zaman, genelikle onun tekemülü ve hareketi duraksar, cünkü o seye ; bir agaca veya bir kaziga baglanan bir hayvan
gibi baglanmis olur.
Siz eger bir insani, bir hayvani bir otomobili bir agaca baglarsaniz onun hareket etmesini engellemis olursunuz. ona ket vurursunuz, onu tutklarsiniz. Bugünkü tabirle, onu "olmak" halinden "idilik"
haline dönüstürmüs olursunuz.
Bizim filozoflarimizin tabiriyle asil halet ve niteligi olan "degisim" ondan alinir ve "degisim karsiti" haline dönüstürülür.
Sehit Murtaza Mutahhari
we selam
Insan hür ve muhtac yaratilmistir hatta kendi tabiatini kendi kendine edinmesi lazimdir.
Daha sonra soyle diyorlar: özgürligün ziddi ve ona ters dusen her sey insani insanligindan cikarir ve insanliktan uzaklastirir.
Insan, zati itbariyle hür yaratilmistir. Bagimlilik gibi sebeplerin insandan özgürlügünü almasi mümkündür.
Eger insan kendini bir seye baglarsa, bir seye kul ve teslim olursa, bu istedigi sey ne olursa olsun- bu o kula göre insanligin disina cikmis demetir. Cünkü artik hürriyeti ondan alinmistir. Insan hür ve bagimsiz tek varliktir, ancak kendini bir seye baglarsa, hurriyeti ve bagimsizligi ondan alinmis olur.
Insanin bagimliligini gerektiren seyler bir kac sey olabilir:
insan önce para gibi bir seye baglanir, paraya baglanmasinin sonucunda insan kendini, kendi insanligini unutur ve basaka bir sekle yönelir.
Insanin boyle bir seye baglanmasi, insandan hürriytini alir, kendini unutturur, insani o seylere ceker, insan böyle oldugu zaman kendini hatirlamaz, hatirinda ve gönlünde hep o sevdigi sey vardir.
bu insanini kendisi icin kendini unutmadir. Bu bir gaflettir. Kendini bilen bir varligin yerine, "Kendinden
habersiz ve bilgisiz bir varlik" gelmis olur.
Bununla ilgili ikinci özellik de insanin kendindeki degerlerden, insani degerlerden gafil olmasidir, onun bütün
dikkati sadece o seyin degerine yönelmektir.
Paraya tapan biri icin, insani degerlerin hicbir kiymeti yoktur;
zaten onun kendisinde de deger yoktur. Onun zihninde sereften, bagislamadan eser yoktur, hurriyet ve bagimsizliktan da zihninde eser yoktur: Onun zihninde her sey paradir. Parasal degerlerin onun icin bir kiymeti vardir, ama onun kendisi icin kendinde bulunan degerlerin kiymeti yoktur.
Onun kendi degerleri onun nazarinda ölmüstür ve deger verdigi sey yasamaktadir.
Ücüncü özelik de bir seye bagliligin esaret sayilmasidir .Insan kendini bir seye bagladigi zaman, genelikle onun tekemülü ve hareketi duraksar, cünkü o seye ; bir agaca veya bir kaziga baglanan bir hayvan
gibi baglanmis olur.
Siz eger bir insani, bir hayvani bir otomobili bir agaca baglarsaniz onun hareket etmesini engellemis olursunuz. ona ket vurursunuz, onu tutklarsiniz. Bugünkü tabirle, onu "olmak" halinden "idilik"
haline dönüstürmüs olursunuz.
Bizim filozoflarimizin tabiriyle asil halet ve niteligi olan "degisim" ondan alinir ve "degisim karsiti" haline dönüstürülür.
Sehit Murtaza Mutahhari
we selam