Bismillahirrahmanirrahim
Hayatımızı çok yakından ilgilendiren ama eğitimde asla üzerinde durulmayan bir konudur. Herkesin bir takım beklentisi vardır, bunlardan bazısı yerinde bir beklentidir bazıları ise yersiz ve boş beklentidir. Şartları oluşmadan beklenti yersiz bir beklentidir. Yüce Rabbimiz Hz. İbrahim peygamberi onca sınadıktan sonra O’na imamlık makamı müjdesini verince, Hz. İbrahim sevincini saklayamayıp hemen soyu için de böyle bir makamı talep etti Yüce Allah: Hayır İbrahim benim ahdim zalimlere ulaşmaz, buyurdular. Yani imamlık makamı yalnız ve yalnız benim elimde ve yetkisi bana has olan bir şeydir. Ben şartları kimde görürsem ona veririm. Bu ayeti kerime ile Ehl-i Sünnet kardeşlerimizin istidlal ettikleri “İşler oların arasında meşveret iledir” delilini çürütmekte ve cevap vermektedir. Çünkü İmametin bir ilahi ahit olduğunu ve kendisinin böyle bir atama yaptığını beyan etmektedir.
Yine Hz. Nuh (a.s) tufan esnasında bir baba olarak oğlu için kurtuluş talebinde bulundu. Ama Allah teala bu talebi reddetti, çünkü şartları haiz değildi! Evlat bile olsa Allah’a kul olup O’na c.c iman etmedikçe başkalarından hiçbir farkı yoktur. Böylece iman etmedikçe Allah’tan af isteme yersiz bir beklentidir.
Kur’an-ı Kerim’in verdiği örneklerden bir diğeri de İsrail oğullarının kendi peygamberlerinden kendileri için komutan atama meselesidir. Talut’u bunlara komutan atayınca ya O yoksul kimsedir, biz ise zenginiz O bizden nasıl üstün olup bize komutanlık yapabilir dediler. Halbuki bir komutan da aranan şart bilgi ve güçtür. Böylece zengin birisinin ancak komutan olabilme beklentisi boş bir beklentidir.
Bir diğer örnekte Hicaz halkının özelikle de Taif halkının Hz. Peygamber Muhammet Mustafa (s.a.v) ile tartışmalarıdır. Onlar eüer Allah peygamber gönderecek olsa ancak biz eşraf ve zenginleri seçerdi, senin gibi fakir ve yetim kimseyi değil. Kuruntuları boş ve yersiz hatta cahilce beklentilere sokmuştur.
Konunun çok örnekleri vardır ancak Kur’an ayetlerinden feyizlenelim diye ilk önce ona yer verdim.
Tahsillilerin başkalarından olan beklentisi: İlim insana tevazü ve alçak gönüllülük getireceğine fazlasıyla gurur ve boş beklentiler getirmektedir. Üniversite okuyanın beklentisi bir lise öğrencisinden çok daha fazladır. Üniversiteli olmuş diye herkes önünde diz çöküp saygı göstermeli beklentisine giriyor. Tersine başkalarının ondan beklentisi olmalıyken onun başkalarından beklentisi vardır. Aslında bu beklentiler hayatı sınırlandırıyor ve yaşantıyı zorlaştırıyor. Daha açık ve belirgin örneği bizim ülkemizde ve yaşadığımız toplumda devlet adamlarının ve resmi dairelerde çalışanların normal halktan beklentilerinin olmasıdır. Ben falan dairede müdürüm sıra beklememeliyim, ben falan kesin yiğeniğim hemen işim hallolmalı vs. Böylelerinde gerçek insani değerler yerine makam ve mevkii değer bilmelerindendir. Hâlbuki her şey insan i.indir ama biz bu aslı bırakıp başka şeylere asılmışız, Allah korusun.
Bazı beklentiler bilgisizliktendir. İnsan bilmediğinin düşmanıdır, ona ışık tutacak ancak bilgidir. Baba evlattan, evlat babadan kadın kocasından, koca karısından akraba akrabadan ve buna benzer sayabileceğimiz birçok örnekte. Yersiz beklentiler devreye girdimi tatsızlıkları bazen küsleri hatta düşmanlığa bile çekebilir. Mesela kadın kocasının gücü yetmediği bir şeye zorlaması ve ondan beklemesi gibi, kadın kocasını zorlayıp eve en güzel mobilyaları aldırıyor, kocasını borçlandırıyor. O mobilya evde boş duracak, ama o tahta parçası için düştüğü strese bakın dizginleri kaçırdığı için bir türlü maaşla giderleri denkleştiremiyor, geceleri uykusu kaçmış, arkadaş içerisinde mahcup ve… Gerçekten kendini ve yakınlarını rahatsız etmeğe değer mi?
Birçoğumuzun müptela olduğu ve bazen de fark edemediğimiz beklenti, başkalarının dolduruşuyla oluşan beklentilerdir. Bakarsın bir gelini akrabaları veya arkadaşları dolduruşa getiriyor efendim sen kölem isin seni köle yerine çalıştırıyorlar gibi laflar ederek.