Soru 1: Av idaresi ve bölge çiftçilerinin, zirai tarlalar ve otlakları korumak için avladıkları yabani domuzların, konserve yapılarak müslüman olmayan ülkelere ihracatı amacıyla satın alınması caiz midir?
Cevap: Her ne kadar müşteri müslüman olmasa da domuz etinin insanların gıda olarak yararlanması amacıyla alım ve satımı caiz değildir. Fakat ondan hayvanların beslenmesi ya da yağının sabun yapımı sanayiinde kullanılması gibi dikkate değer ve akla dayalı helal yararlar söz konusu ise, bu durumda alım satımının bir sakıncası yoktur.
Soru 2: Domuz eti konserve fabrikasında, gece kulüplerinde veya fesad merkezlerinde çalışmak caiz midir? Bundan kazanılan gelirin hükmü nedir?
Cevap: Domuz eti ve şarap satmak; gece kulüpleri, fesad ve fuhuş merkezleri, kumarhane, meyhane ve benzeri yerleri yönetmek gibi haram işlerde çalışmak caiz değildir. Bu yolla kazanılan gelir haramdır ve insan buna karşılık aldığı ücretin sahibi sayılmaz.
Soru 3: Şarap, domuz eti ya da yenilip içilmesi haram olan herşeyi, onu helâl sayan birine satmak ya da hediye etmek sahih midir?
Cevap: Alıcı onu helâl saysa dahi, insanın, yenilmesi ve içilmesi haram olan bir şeyi, yenilmesi veya içilmesi amacıyla veya alıcının bunları yeme ve içmede kullanacağını bilerek satması ya da hediye etmesi caiz değildir.
Soru 4: Gıda ve tüketim maddeleri satmak için bir kooperatifimiz var; bu gıda maddelerinden bazılarının murdar ya da yenilmesi haram olan şeylerden hazırlandığı dikkate alınırsa, bu malların satışından kazanılan ve hisse senedi sahiplerine dağıtılan yıllık gelirin hükmü nedir?
Cevap: Yenilmesi haram olan gıda maddelerinin alım ve satım işlemi haram ve batıldır; ondan kazanılan para ve gelirler de haramdır ve bu gelirlerin hisse sahipleri arasında paylaştırılması caiz değildir. Eğer kooperatif malları bu haram mala karışmış ise bunların hükmü, ayrıntıları ilmihal kitaplarında zikredilen, haram mala karışmış mal konumundadır.
Soru 5: Eğer müslüman bir şahıs, müslüman olmayan bir ülkede bir otel işletmeye açar ve çeşitli içkiler ve haram yemekleri satmak zorunda kalırsa, -zira bunları satmayacak olursa büyük çoğunluğu hristiyan olan o ülke insanları yemekle birlikte içki içtiklerinden, içki sunmayan bir otele gitmeyeceklerdir- bu şahsın haram işlerden kazandığı tüm gelirleri şer'i yöneticiye vermek niyetinde olduğu dikkate alındığında bu iş onun için caiz midir ?
Cevap: Müslüman olmayan ülkelerde otel ve restoran açmanın bir sakıncası yoktur. Fakat içki ve haram yemekler satmak, müşteri bunları helal bilse bile haramdır. Şer'i yöneticiye vermek amacıyla da olsa, bu paranın alınması caiz değildir.
Soru 6: Müslüman bir ferdin, küfür diyarında gayrimüslimlere domuz eti veya murdar et gibi yenilmesi haram olan şeyler içeren yiyecekler ya da alkollü içkiler sunması caiz midir? Bunun aşağıdaki durumlarda hükmü nedir?
a) Bu gıda maddeleri ve alkollü içkiler kendisine ait olmayıp, bunların satımından kendine herhangi bir kar sağlamıyorsa ve bu adamın işi sadece onları helal yiyecek maddeleriyle birlikte müşteriye sunmak ise.
b) Müslüman olmayan biriyle o iş yerine ortak ise, müslüman ortak helal şeylere ve gayrimüslim ortak da alkollü içkilere ve haram yiyeceklere sahip ise ve her biri ayrı ayrı kendi malının karını elde ediyorsa.
c) Sahibi müslüman veya gayrimüslim olan, haram yiyecekler ve alkollü içkiler satılan yerde sadece sabit bir ücretle çalışırsa.
d) Haram yiyecek ve alkollü içkiler satılan yerde işçi veya ortak olarak çalışıyor, fakat şahsen bunların alım satımıyla uğraşmıyorsa ve mallar da kendisine ait değilse ve orada sadece gıda maddelerinin hazırlanıp satılmasına katkıda bulunuyorsa; müşteriler de alkollü içkileri satış yerinde içmiyorlarsa, bu durumda onun işinin hükmü nedir?
Cevap: Sarhoş edici alkollü içkileri ve haram yiyecekleri sunmak ve satmak, bunların satıldığı yerlerde çalışmak, bunların yapımına, alım satımına katkıda bulunmak ve bu konuda başkasının emrini yerine getirmek şer'an haramdır. Bunda o kimse ister günlük işçi olarak çalışsın, ister sermayeye ortak olsun, haram gıda maddeleri ve alkollü içecekler ister tek başına sunulsun veya satılsın, ister helal olan yiyeceklerle birlikte satılsın ve yine o kimsenin işi ister kâr payı veya ücret almak suretiyle olsun, ister ücret almaksızın çalışsın, aralarında fark yoktur ve şer'an haramdır. Bu durumda iş sahibi veya ortağının müslüman veya gayrimüslim olması, müslüman veya gayrimüslim müşteriye sunulması veya satılması arasında hiç bir fark yoktur. Genel olarak her müslümana, yenilmesi haram olan yiyeceklerin yenilmesi amacıyla ve sarhoş edici alkollü içkilerin içilmesi amacıyla yapımından, alım satımından ve bunlardan gelir sağlamaktan kaçınması farzdır.
Cevap: Her ne kadar müşteri müslüman olmasa da domuz etinin insanların gıda olarak yararlanması amacıyla alım ve satımı caiz değildir. Fakat ondan hayvanların beslenmesi ya da yağının sabun yapımı sanayiinde kullanılması gibi dikkate değer ve akla dayalı helal yararlar söz konusu ise, bu durumda alım satımının bir sakıncası yoktur.
Soru 2: Domuz eti konserve fabrikasında, gece kulüplerinde veya fesad merkezlerinde çalışmak caiz midir? Bundan kazanılan gelirin hükmü nedir?
Cevap: Domuz eti ve şarap satmak; gece kulüpleri, fesad ve fuhuş merkezleri, kumarhane, meyhane ve benzeri yerleri yönetmek gibi haram işlerde çalışmak caiz değildir. Bu yolla kazanılan gelir haramdır ve insan buna karşılık aldığı ücretin sahibi sayılmaz.
Soru 3: Şarap, domuz eti ya da yenilip içilmesi haram olan herşeyi, onu helâl sayan birine satmak ya da hediye etmek sahih midir?
Cevap: Alıcı onu helâl saysa dahi, insanın, yenilmesi ve içilmesi haram olan bir şeyi, yenilmesi veya içilmesi amacıyla veya alıcının bunları yeme ve içmede kullanacağını bilerek satması ya da hediye etmesi caiz değildir.
Soru 4: Gıda ve tüketim maddeleri satmak için bir kooperatifimiz var; bu gıda maddelerinden bazılarının murdar ya da yenilmesi haram olan şeylerden hazırlandığı dikkate alınırsa, bu malların satışından kazanılan ve hisse senedi sahiplerine dağıtılan yıllık gelirin hükmü nedir?
Cevap: Yenilmesi haram olan gıda maddelerinin alım ve satım işlemi haram ve batıldır; ondan kazanılan para ve gelirler de haramdır ve bu gelirlerin hisse sahipleri arasında paylaştırılması caiz değildir. Eğer kooperatif malları bu haram mala karışmış ise bunların hükmü, ayrıntıları ilmihal kitaplarında zikredilen, haram mala karışmış mal konumundadır.
Soru 5: Eğer müslüman bir şahıs, müslüman olmayan bir ülkede bir otel işletmeye açar ve çeşitli içkiler ve haram yemekleri satmak zorunda kalırsa, -zira bunları satmayacak olursa büyük çoğunluğu hristiyan olan o ülke insanları yemekle birlikte içki içtiklerinden, içki sunmayan bir otele gitmeyeceklerdir- bu şahsın haram işlerden kazandığı tüm gelirleri şer'i yöneticiye vermek niyetinde olduğu dikkate alındığında bu iş onun için caiz midir ?
Cevap: Müslüman olmayan ülkelerde otel ve restoran açmanın bir sakıncası yoktur. Fakat içki ve haram yemekler satmak, müşteri bunları helal bilse bile haramdır. Şer'i yöneticiye vermek amacıyla da olsa, bu paranın alınması caiz değildir.
Soru 6: Müslüman bir ferdin, küfür diyarında gayrimüslimlere domuz eti veya murdar et gibi yenilmesi haram olan şeyler içeren yiyecekler ya da alkollü içkiler sunması caiz midir? Bunun aşağıdaki durumlarda hükmü nedir?
a) Bu gıda maddeleri ve alkollü içkiler kendisine ait olmayıp, bunların satımından kendine herhangi bir kar sağlamıyorsa ve bu adamın işi sadece onları helal yiyecek maddeleriyle birlikte müşteriye sunmak ise.
b) Müslüman olmayan biriyle o iş yerine ortak ise, müslüman ortak helal şeylere ve gayrimüslim ortak da alkollü içkilere ve haram yiyeceklere sahip ise ve her biri ayrı ayrı kendi malının karını elde ediyorsa.
c) Sahibi müslüman veya gayrimüslim olan, haram yiyecekler ve alkollü içkiler satılan yerde sadece sabit bir ücretle çalışırsa.
d) Haram yiyecek ve alkollü içkiler satılan yerde işçi veya ortak olarak çalışıyor, fakat şahsen bunların alım satımıyla uğraşmıyorsa ve mallar da kendisine ait değilse ve orada sadece gıda maddelerinin hazırlanıp satılmasına katkıda bulunuyorsa; müşteriler de alkollü içkileri satış yerinde içmiyorlarsa, bu durumda onun işinin hükmü nedir?
Cevap: Sarhoş edici alkollü içkileri ve haram yiyecekleri sunmak ve satmak, bunların satıldığı yerlerde çalışmak, bunların yapımına, alım satımına katkıda bulunmak ve bu konuda başkasının emrini yerine getirmek şer'an haramdır. Bunda o kimse ister günlük işçi olarak çalışsın, ister sermayeye ortak olsun, haram gıda maddeleri ve alkollü içecekler ister tek başına sunulsun veya satılsın, ister helal olan yiyeceklerle birlikte satılsın ve yine o kimsenin işi ister kâr payı veya ücret almak suretiyle olsun, ister ücret almaksızın çalışsın, aralarında fark yoktur ve şer'an haramdır. Bu durumda iş sahibi veya ortağının müslüman veya gayrimüslim olması, müslüman veya gayrimüslim müşteriye sunulması veya satılması arasında hiç bir fark yoktur. Genel olarak her müslümana, yenilmesi haram olan yiyeceklerin yenilmesi amacıyla ve sarhoş edici alkollü içkilerin içilmesi amacıyla yapımından, alım satımından ve bunlardan gelir sağlamaktan kaçınması farzdır.